Hoeveel studenten gebruiken slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift?

In het kort: In 2023 gebruikte ongeveer één op de vijftien (6,3%) mbo-studenten en ongeveer één op de drieëndertig (3%) hbo- en universiteitsstudenten van 16 jaar en ouder slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift in het laatste jaar. Het laatste-jaar-gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift onder hbo- en universiteitsstudenten is tussen 2021 en 2023 licht gedaald. Er zijn nog geen trendgegevens beschikbaar voor mbo-studenten.

Snel naar:
Mbo-studenten
Hbo- en universiteitsstudenten

Hoeveel mbo-studenten gebruiken slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift? 

Ongeveer één op de vijftien mbo-studenten gebruikte in het laatste jaar slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift

In 2023 had bijna één op de tien (9,2%) mbo-studenten van 16 jaar en ouder ooit slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt zonder doktersvoorschrift, ongeveer één op de vijftien (6,3%) deed dit in het laatste jaar ​[1]​.

Bij de vraagstelling werden voorbeelden genoemd zoals oxazepam en temazepam, maar het is niet duidelijk of ook het gebruik van andere middelen zoals valeriaan en melatonine door studenten is meegenomen in het antwoord.

Meer meisjes dan jongens gebruiken slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift

Het gebruik van slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift ooit in het leven was hoger onder meisjes (11,5%) dan onder jongens (6,7%). Dit geldt ook voor het gebruik in het laatste jaar ​[1]​.   

Er zijn nog geen trendgegevens beschikbaar onder mbo-studenten

Het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen is in 2023 voor het eerst uitgevraagd onder mbo-studenten waardoor er nog geen trendgegevens zijn.

Regionale gegevens over het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen onder mbo-studenten

In 2021 is vragenlijstonderzoek gedaan onder mbo-studenten in Amsterdam. In 2021 had 7,2% van de Amsterdamse mbo-studenten van 16 jaar en ouder in het laatste jaar slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt. 3,2% gebruikte de medicijnen op doktersrecept en 4,1% gebruikte (ook) zonder recept ​[2]​. Zie: Antenne Amsterdam 2021.

Hoeveel studenten van het hbo en de universiteit gebruiken slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift? 

Ongeveer één op de drieëndertig hbo- en universiteitsstudenten gebruikte in het laatste jaar slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift  

In 2023 had ongeveer één op de vijfentwintig (4%) studenten van het hbo en de universiteit (wo) van 16 jaar en ouder ooit slaap- of kalmeringsmiddelen (zoals temazepam, oxazepam, Valium en Seresta) zonder doktersvoorschrift gebruikt. Ongeveer één op de drieëndertig (3%) deed dit in het laatste jaar ​[3]​.

Vanwege de lage respons (in 2023 6,5% van het totaal aantal studenten van de 24 deelnemende instellingen), geven deze cijfers een indicatie van middelengebruik, maar kunnen ze niet worden gezien als precieze schattingen van het gebruik in de totale studentenpopulatie (zie ook: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina).

Gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift komt in sommige groepen hbo- en universiteitsstudenten meer voor dan in andere groepen

De kans op het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift in het laatste jaar onder hbo- en universiteitsstudenten was groter onder vrouwen en mensen die zich niet als man of vrouw identificeren dan onder mannen (respectievelijk 3% en 5% versus 2%) en onder internationale studenten dan onder studenten zonder migratieachtergrond (allebei afgerond 3%). Er werd ook een significant verschil gevonden tussen hbo- en universiteitsstudenten, maar dit wordt omschreven als ‘heel klein / niet betekenisvol’. Er waren geen verschillen in het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift naar leeftijd (16-21 jaar, 22-25 jaar, 26-19 jaar, 30 jaar en ouder) en onderwijsvorm (voltijd, niet-voltijd) ​[3]​.

Gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift onder hbo- en universiteitsstudenten tussen 2021 en 2023 licht gedaald

Vergeleken met de eerste meting in 2021 is het percentage laatste-jaar-gebruikers van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift in 2023 licht gedaald van 4% naar 3% ​[3]​. 

Aanvullende informatie