HomeADHD-medicatie15.2.2 Gebruik onder groepen in de volwassen bevolking

15.2.2 Gebruik onder groepen in de volwassen bevolking

In het kort: Het gebruik van ADHD-medicijnen komt meer voor onder mannen, 18-29-jarigen en hoog- en middelbaar opgeleiden.

Geslacht

Het ooitgebruik en laatste-jaar-gebruik van ADHD-medicijnen is in 2022 hoger onder mannen dan onder vrouwen. Er is geen verschil tussen mannen en vrouwen in het laatste-maand-gebruik

Leeftijd

  • Het gebruik van ADHD-medicijnen is in 2022 het hoogst onder 18-29-jarigen en het laagst onder 50+’ers. Dit geldt voor het ooit-, het laatste-jaar- en het laatste-maand-gebruik.
  • Lees meer over het gebruik van ADHD-medicijnen onder jongeren en jongvolwassen op deze pagina.

Opleidingsniveau

Het gebruik van ADHD-medicijnen is in 2022 hoger onder hoog- en middelbaar opgeleiden dan onder laagopgeleiden. Dit geldt voor het ooit-, het laatste-jaar- en het laatste-maand-gebruik.

Herkomst

Het gebruik van ADHD-medicijnen verschilt in 2022 niet tussen mensen met een verschillende herkomst.

Stedelijkheid

Het ooitgebruik van ADHD-medicijnen is in 2022 hoger onder mensen uit (zeer) sterk stedelijke gebieden (4,7%) en matig stedelijke gebieden (4,2%) dan onder mensen uit weinig/niet stedelijke gebieden (2,9%). Het laatste-jaar en laatste-maand-gebruik verschilt niet tussen deze groepen.  

Werkenden

In 2023 heeft het Trimbos-instituut voor het eerst gegevens gepubliceerd over het middelengebruik onder werkenden versus niet-werkenden ​[1]​. Hiervoor zijn de gegevens gebruikt van de LSM-A van het peiljaar 2022. Er is geen verschil in het laatste-jaar-gebruik van ADHD-medicatie onder werkenden en niet-werkenden.

Regionale verschillen

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van ADHD-medicatie zonder doktersrecept ​​[2]​. In 2024 werden de hoogste percentages ADHD-gebruik zonder doktersrecept in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (5,0%) en GGD-regio Utrecht (3,2%). ADHD-medicatie zonder doktersrecept werd het minst gebruikt in de GGD-regio Limburg Noord (0,9%) en GGD-regio’s Twente en Drenthe (beide 1,1%).

Deze paragraaf beschrijft kerngegevens over het gebruik van ADHD-medicijnen in de volwassen bevolking van 18 jaar en ouder op basis van de tweejaarlijkse Aanvullende Module Middelen van de Leefstijlmonitor (LSM-A), uitgevoerd door het CBS in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut. De LSM-A is een onderzoek dat parallel loopt aan de Gezondheidsenquête en dieper ingaat op het gebruik van alcohol, drugs, tabak en andere middelen (zie bijlage A1 en A2).

De cijfers over het gebruik van ADHD-medicijnen (met of zonder recept) kunnen worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, migratieachtergrond en stedelijkheid. Het aantal gebruikers van ADHD-medicijnen (ook) zonder recept is in deze steekproef te laag om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken.

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers beschikbaar over het gebruik van ADHD-medicijnen uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De meest recente gegevens komen uit 2024 ​[2]​, toen meer dan 135.000 jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar de vragenlijst invulden. In tegenstelling tot 2022 werd er in 2024 geen steekproef getrokken; de vragenlijst was via een open link beschikbaar en respondenten werden vooral geworven via sociale media. De resultaten zijn gestandaardiseerd naar GGD-regio, leeftijd en gender om representativiteit te verbeteren, maar de wervingsmethode kan mogelijk leiden tot een oververtegenwoordiging van jongvolwassenen met een slechtere (mentale) gezondheid. Deze cijfers zijn door verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet direct vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar bieden wel inzicht in regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Tuithof M, Blokland M, Sannen M. Alcohol, drugs, medicijnen (ADM) en werk. Werkend Nederland in 2022. Utrecht: Trimbos-instituut;
  2. 2.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024. https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024. 2025.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.