18.6.1 Verslavingszorg
In het kort: Psychedelicaproblematiek komt bijna niet voor in de verslavingszorg. In 2023 werden er 7 mensen behandeld in de verslavingszorg voor psychedelicaproblematiek. Het aantal psychedelicacliënten in de verslavingszorg schommelde tussen 2018 en 2023, al bleef het aandeel ten opzichte van het totaal aantal cliënten in de verslavingszorg vanwege drugs telkens minder dan 1%. Psychedelica zouden mogelijk effectief kunnen zijn bij de behandeling van verslaving, maar er zijn grotere en methodologisch betere studies nodig.
Hoeveel mensen worden behandeld in de verslavingszorg voor psychedelicaproblematiek?
In 2023 werden er 7 mensen behandeld in de verslavingszorg voor psychedelicaproblematiek
Psychedelicaproblematiek komt bijna niet voor in de verslavingszorg. In 2023 werden volgens het LADIS 7 mensen behandeld in de verslavingszorg voor psychedelicaproblematiek (waarvan 6 voor LSD en 1 voor paddo’s) [1]. Het gaat hierbij alleen om mensen bij wie de psychedelicaproblematiek staat geregistreerd als de enige of de belangrijkste reden voor de behandeling. We noemen dit ook wel ‘primaire’ psychedelicacliënten.
Het aantal cliënten in de verslavingszorg voor psychedelicaproblematiek schommelt sinds 2018 tussen de 2 en 7 cliënten. Niet alle verslavingszorg instellingen leveren gegevens aan het LADIS, het genoemde aantal is dus een onderschatting van het totaal aantal cliënten in de verslavingszorg voor psychedelicaproblematiek. Volgens een ruwe schatting beslaat het LADIS 70% van de cliënten in behandeling voor verslavingsproblematiek [2].
Hoe behandelt de verslavingszorg mensen met psychedelicaproblematiek?
De verslavingszorg is onderdeel van de gezondheidszorg. De verslavingszorg helpt mensen die een stoornis hebben in drugs-, alcohol-, of medicatiegebruik, of een gokstoornis of een andere gedragsverslaving. Psychedelica staan niet bekend als verslavend en misbruik of afhankelijkheid van psychedelica wordt weinig gezien binnen de verslavingszorg. Er is dan ook weinig onderzoek gedaan naar de behandeling van verslaving aan psychedelica en het middel is niet opgenomen in de ‘Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in het gebruik van cannabis, cocaïne, amfetamine, ecstasy, GHB en benzodiazepines’ [3].
Psychedelica bij de behandeling van verslaving?
Momenteel wordt onderzocht of psychedelica effectief kunnen zijn bij de behandeling van verslaving. De beschikbare studies zijn nog relatief klein in omvang en hebben diverse methodologische beperkingen. De meeste onderzoeken lijken te wijzen op een positief effect van zowel klassieke als atypische psychedelica – vaak in combinatie met psychotherapie – bij de behandeling van verschillende verslavingen [4–6]. Behandeling met psychedelica kan leiden tot verbeteringen in motivatie, craving, gebruik en/of abstinentie. Ook lijken de verbeteringen vaak langdurig aan te houden (van 3 tot 24 maanden), zelfs na eenmalige of korte behandeling.
Aanvullende informatie
Bronnen
- 1.Wisselink DJ, Van der Slink JB, Kerssies JP. LADIS: Kerncijfers Verslavingszorg 2018 – 2023. 2024. p. 1–85.
- 2.Vektis.nl. Factsheet GGZ [Internet]. Gepubliceerd op: 30-05-2024. Available from: https://www.vektis.nl/intelligence/publicaties/factsheet-ggz-2024
- 3.Hendriks V, Blanken P, Croes E, Schippers G, Schellekens A, Stollenga M, et al. Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in het gebruik van cannabis, cocaïne, amfetamine, ecstasy, GHB en benzodiazepines. Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz; 2018.
- 4.van der Meer PB, Fuentes JJ, Kaptein AA, Schoones JW, de Waal MM, Goudriaan AE, et al. Therapeutic effect of psilocybin in addiction: A systematic review [Internet]. Vol. 14, Frontiers in Psychiatry. 2023. Available from: https://www.frontiersin.org/journals/psychiatry/articles/10.3389/fpsyt.2023.1134454
- 5.van den Brink W, Breeksema JJ, Vermetten E, Schoevers R. Psychedelics in the treatment of substance use disorders and psychosis (Article in Dutch). Vol. 62, Tijdschrift voor psychiatrie. 2020. p. 650–658.
- 6.Sharma R, Batchelor R, Sin J. Psychedelic Treatments for Substance Use Disorder and Substance Misuse: A Mixed Methods Systematic Review [Internet]. Vol. 55, Journal of Psychoactive Drugs. 2023. p. 612–30. Available from: https://api.semanticscholar.org/CorpusID:257623319
- 7.Zorgautoriteit N. Informatiekaart Wachttijden en aantal wachtplekken ggz 2023 – februari 2024 [Internet]. 2024. Available from: https://puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_760147_22/
Hoe te verwijzen
Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.