Opioïden 5.0 Laatste feiten en trends

Heroïnegebruik ooit in het leven (2023)

0,3%

Gebruik van sterke (opioïde) pijnstillers in het laatste jaar (2022)

6,2% met/zonder recept
0,7% (ook) zonder recept

In 2023 had 0,3% van de volwassenen ooit heroïne gebruikt, <0,1% gebruikte heroïne in het laatste jaar en <0,1% in de laatste maand. In 2022 had 19,5% van de volwassen Nederlandse bevolking ooit een sterke pijnstiller gebruikt. Hierbij gebruikte 14,1% ooit oxycodon, fentanyl of buprenorfine en 9,1% tramadol. Lees meer…
In 2023 is heroïnegebruik ooit in het leven en in het laatste jaar onder volwassenen niet veranderd in vergelijking met de vorige meting in 2022. Ook vergeleken met de eerste meting in 2015 is in 2023 het heroïnegebruik ooit in het leven en in het laatste jaar ongeveer gelijk gebleven. Lees meer…
Van de volwassenen die in het afgelopen jaar een zware pijnstiller hadden gebruikt, had bijna een kwart het middel langer dan 6 maanden gebruikt. Lees meer…
Vergeleken met andere landen in de Europese Unie heeft Nederland een laag aantal probleemgebruikers van opiaten, althans volgens cijfers voor Nederland uit 2012, alweer enige tijd geleden. Lees meer…

Voortgezet onderwijs
12-16 jaar
ooit (2019)

0,3%

Uitgaanders
16-35 jaar
ooit (2023)

0,5%

Scholieren van het regulier voortgezet onderwijs (12-16 jaar) gebruiken vrijwel geen heroïne. Het gebruik van andere opioïden dan heroïne is niet bekend onder scholieren. Lees meer…
Het gebruik van opioïden komt vermoedelijk vrijwel niet voor onder studenten, maar er zijn geen recente gegevens bekend. In 2019 gebruikte minder dan 1% van de 16-18-jarige studenten van het mbo en het hbo ooit heroïne. In 2021 gebruikte 1% van de mbo-studenten van 16 jaar en ouder in Amsterdam in het laatste jaar zware medicinale opioïden zonder doktersrecept. Er zijn geen landelijke cijfers bekend over het gebruik van medicinale opioïden onder studenten. Lees meer…
Heroïne is de minst gebruikte drug onder uitgaanders. Minder dan 1% heeft het middel ooit gebruikt. Lees meer…
Voor zover onderzocht, wordt heroïne maar weinig gebruikt in kwetsbare groepen jongeren. Wel wordt het gebruik van zware pijnstillers zoals oxycodon en fentanyl gesignaleerd onder jongeren in de regionale jeugdzorg. Lees meer…

In 2023 waren bijna 8.000 mensen in behandeling in de verslavingszorg voor opioïdenproblematiek. Dit is bijna een kwart (24%) van het totaal aantal mensen in behandeling in de verslavingszorg voor drugsproblematiek. Het gaat hier waarschijnlijk vooral om (ex) heroïnegebruikers en mensen die een opiaatvervangende behandeling krijgen. Ook cliënten met een afhankelijkheid aan sterke pijnstillers vallen onder deze groep, maar het exacte aantal is vanwege beperkingen in de registratie niet bekend. De opioïdencliënten zijn relatief oud, en de gemiddelde leeftijd neemt nog altijd toe. Het aandeel jonge opioïdencliënten (<25 jaar) lijkt tussen 2018 en 2023 wel stabiel te blijven. Hoewel het absolute aantal opioïdencliënten tussen 2018 en 2023 ongeveer gelijk bleef, nam het aantal per 100.000 inwoners en het aandeel ten opzichte van alle cliënten in de verslavingszorg af. Lees meer…
In 2022 speelde heroïne/methadon/buprenorfine een rol in 7% van de geregistreerde drugsincidenten. De patiënten waren relatief ouder en vaak ging het om arrestanten met een complexe verslavingsproblematiek. Bij synthetische opioïden (pijnstillers) gaat het vaak om een suïcidepoging, of om het per ongeluk innemen van te veel medicatie. Lees meer…

Het aantal nieuwe en gemelde gevallen van hiv en hepatitis B en C onder injecterende drugsgebruikers is al jaren laag. Het aantal bestaande besmettingen met hepatitis C is in sommige steden hoog. Lees meer…
Tussen 2021 en 2022 steeg de geregistreerde drugssterfte. In 2022 ging het in de helft van de gevallen om opioïden, gevolgd door cocaïne. Bij de opioïden is nog onbekend in hoeverre het gaat om medicinale opioïden zoals oxycodon. Lees meer…

Aanvullende informatie

Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.