8.3.4 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen

In het kort: 3-MMC is de meest gebruikte NPS en de op twee na meest gebruikte drug (na ecstasy en cannabis) onder uitgaanders. Het NPS-gebruik (3-MMC, 4-MMC, 2C-B en 4-FA) is hoger onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen dan onder leeftijdsgenoten in de algemene bevolking. Het gebruik van 3-MMC en 4-MMC is in 2023 fors toegenomen. Een op de twintig gebruikers neemt wekelijks 3-MMC, alleen bij cannabis is het percentage wekelijkse gebruikers hoger. 3-MMC wordt voornamelijk in poeder- of kristalvorm gesnoven.

Uitgaanders in Nederland

Het Grote Uitgaansonderzoek bracht in 2023 ​[1]​ het middelengebruik van uitgaande jongeren en jongvolwassenen van 16-35 jaar in kaart. De representativiteit van de steekproef kan niet precies worden vastgesteld vanwege het ontbreken van een steekproefkader.

• 3-MMC is de meest gebruikte NPS en de op twee na meest gebruikte drug (na ecstasy en cannabis) onder uitgaanders. In 2023 had 41,2% ooit 3-MMC gebruikt, 22,9% gebruikte ooit 4-MMC en 28,9% gebruikte ooit 2C-B. Als we kijken naar het laatste-jaar-gebruik van deze middelen, zien we dat een op de drie (33,7%) 3-MMC heeft gebruikt, 16,7 % gebruikte 4-MMC en 14,1% gebruikte 2C-B in het laatste jaar. Het gebruik van andere NPS komt minder voor onder uitgaanders, zie onderstaande figuur.
• Het laatste-jaar-gebruik van 3-MMC, 4-MMC, 2C-B en 4-FA is onder de uitgaanders hoger dan onder leeftijdsgenoten (15-34 jaar) in de algemene bevolking (respectievelijk 2,2%, 1,5%, 1,9% en 0,6%).
• Meer mannen (dan vrouwen) hebben in het laatste jaar 3-MMC, 4-MMC, 2C-B en 4-FA¹ gebruikt. In de jongste leeftijdscategorie (16 t/m 19 jaar) is het gebruik van 3-MMC en 2C-B relatief laag vergeleken met 20-24-jarigen en 25-29-jarigen, de middelen 3- en 4-MMC worden het meest gebruikt in de leeftijdsgroep 20-29 jaar. Onder laagopgeleiden is het gebruik van 3-CMC en 4-MMC relatief hoog. In de regio West is het gebruik van 2C-B relatief hoog. In de regio Noord geldt dit voor het gebruik van 3-MMC en 3-CMC. In de regio’s Zuid en Oost is het gebruik van 4-MMC relatief hoog.
• Het laatste-jaar-gebruik van 3-MMC is tussen 2020 en 2023 verdriedubbeld, van 8,9% naar 33,7%. Ook voor 4-MMC zijn opvallend grote verschillen tussen 2020 en 2023 zichtbaar: het gebruik nam toe van 6,3% naar 16,7%. Er zijn geen verschillen in het laatste-jaar-gebruik van 2C-B (14,8% in 2020 en 14,1% in 2023). Het gebruik van 4-FA lag in 2023 (3,7%) iets lager dan in 2020 (5,1%). Deze trendgegevens moeten echter voorzichtig worden geïnterpreteerd (zie Gegevensbronnen).
• De meeste laatste-jaar-gebruikers gebruikten 3-MMC minder dan maandelijks (47,9%), of één keer (21,4%). Ongeveer een kwart gebruikte 3-MMC eens (13,3%) of een paar keer (12,1%) per maand. Ongeveer 5% gebruikte tenminste wekelijks 3-MMC, dat is het hoogste percentage wekelijkse gebruikers van alle drugs met uitzondering van cannabis. 2C-B wordt door de laatste-jaar-gebruikers meestal één keer (50,4%) gebruikt, of minder dan maandelijks (46,3%). Maandelijks gebruik of vaker komt relatief weinig voor onder deze groep (3,3%).
• 3-MMC wordt door de laatste-jaar-gebruikers meestal gesnoven in poeder of kristalvorm (85,5%). Iets meer dan een tiende (12,9%) slikt het middel, bijvoorbeeld via een pil, pellet, capsule, bommetje of opgelost in een drankje. Andere gebruikswijzen (bijvoorbeeld injecteren, rectaal) komen onder uitgaanders vrijwel niet voor.

1. Het aantal laatste-jaar-gebruikers van de andere NPS was onvoldoende voor uitsplitsingen naar subgroepen. ↩︎

Aanvullende informatie