Leeswijzer

De Nationale Drug Monitor (NDM) geeft een actueel beeld van het gebruik van drugs, alcohol en tabak in Nederland. Ook geeft de NDM een overzicht van relevante beleidsontwikkelingen en de alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit. Zie ook de pagina’s Over NDM en Kanttekeningen voor meer informatie.

In deze leeswijzer staat beschreven welke informatie in de NDM is opgenomen en waar u deze informatie in de NDM kunt vinden.

Middelengebruik

De middelenhoofdstukken geven een actueel beeld van het gebruik van cannabis, ecstasy, cocaïne, amfetamine, lachgas, ketamine, GHB, psychedelica, nieuwe psychoactieve stoffen, opioïden (inclusief medische opioïden), slaap- en kalmeringsmiddelen en ADHD-medicatie. Ook wordt gebruik van alcohol en tabak en rookwaren beschreven.

Elk middelenhoofdstuk begint met een overzicht van de laatste feiten en trends. De belangrijkste cijfers over alcohol, tabak en drugs zijn samengevat op de pagina Kerncijfers alcohol, tabak en drugs.

De middelenhoofdstukken zijn ingedeeld aan de hand van de volgende (kern)indicatoren (zoals beschreven op de pagina Over NDM):

Cijfers over gebruik in de algemene bevolking (paragraaf 2 in de middelenhoofdstukken)

Deze paragraaf beschrijft kerncijfers over het gebruik van middelen in de bevolking van 18 jaar en ouder. De cijfers worden ook uitgesplitst naar demografische kenmerken (zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, migratieachtergrond en stedelijkheid). Waar mogelijk worden patronen in gebruik en wijze van verkrijgen beschreven.

Gebruik onder jongeren en speciale groepen (paragraaf 3 in de middelenhoofdstukken)

Deze paragraaf beschrijft gegevens over het gebruik van middelen onder jongeren en jongvolwassenen. De cijfers worden ook uitgesplitst naar demografische kenmerken (zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, migratieachtergrond en stedelijkheid). Waar mogelijk worden patronen in gebruik en wijze van verkrijgen beschreven. Daarnaast wordt ingegaan op het gebruik van middelen onder speciale groepen: studenten; jongeren en jongvolwassenen die geregeld uitgaan; en kwetsbare groepen jongeren en jongvolwassenen.

Problematisch gebruik (paragraaf 4 in de middelenhoofdstukken)

Deze paragraaf beschrijft gegevens over het problematisch en riskant gebruik van middelen, aan middelengebruik gerelateerde problematiek en middelenafhankelijkheid in de algemene bevolking. Waar mogelijk worden gegevens besproken over problematisch gebruik onder (kwetsbare) jongeren of onder specifieke groepen (probleem)gebruikers.

Internationale vergelijking in gebruik (paragraaf 5 in de middelenhoofdstukken)

In deze paragraaf wordt het gebruik van middelen onder de algemene bevolking in een aantal lidstaten van de EU-14, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen vergeleken. Ook worden gegevens uit Canada, Australië en de Verenigde Staten beschreven. Daarnaast worden gegevens beschreven over het middelengebruik onder scholieren in het regulier onderwijs in een aantal landen van de EU en Noorwegen.

Hulpvraag en incidenten (paragraaf 6 in de middelenhoofdstukken)

Deze paragraaf beschrijft gegevens over middelenproblematiek in de verslavingszorg en in de algemene ziekenhuizen. Daarnaast worden gegevens besproken over acute drugsgerelateerde gezondheidsincidenten die worden behandeld op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis, door de ambulance, door politieartsen of op de EHBO van een grootschalig evenement. Waar mogelijk worden gegevens besproken over informatieverzoeken van medisch professionals bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum over vermoede vergiftigingen door middelen.

Ziekte en sterfte (paragraaf 7 in de middelenhoofdstukken)

Deze paragraaf beschrijft gegevens naar de lange- en kortetermijneffecten van middelen op de lichamelijk en geestelijke gezondheid, evenals het risico op overlijden.

Aanbod en markt (paragraaf 8 in de middelenhoofdstukken).

Deze paragraaf beschrijft gegevens over de prijs en samenstelling van middelen. Waar mogelijk worden gegevens beschreven over verkooppunten.

In de afgelopen jaren zijn de drugsmarkten sterk in beweging. Dit komt door de opkomst van tal van nieuwe psychoactieve stoffen, maar ook door een toename in het gebruik van psychofarmaca die (ook) voor recreatieve doeleinden worden gebruikt. Onderstaande tabel laat zien in welke hoofdstukken gegevens over een bepaald middel zijn opgenomen. De tabel is ingedeeld naar de primaire werking van een middel: dempend, stimulerend, of hallucinogeen. Ook via de zoekfunctie van de website is informatie over specifieke middelen te vinden.

Wetgeving en beleid

In het hoofdstuk Wetgeving, beleid en preventie wordt een overzicht gegeven van de relevante beleidsontwikkelingen op het gebied van opiumwetmiddelen, tabak en alcohol. Ook worden beleidsontwikkelingen in preventie en de hulpverlening beschreven.

Drugsgerelateerde criminaliteit

Ten slotte behandelt de NDM de aan alcohol en drugsgerelateerde criminaliteit. Hoofdstuk Drugscriminaliteit beschrijft trends in de georganiseerde misdaad, handel, de productie en het bezit van illegale drugs. Het hoofdstuk Middelengebruik en strafbaar gedrag geeft een overzicht van middelengebruik en strafbaar gedrag en overlast en middelengebruik onder justitiabelen.

Bijlagen

Het hoofdstuk Bijlagen bevat de bijlagen waarnaar verwezen wordt door de hele NDM. Bijlage A geeft achtergrondinformatie voor de primaire bronnen waar de kerncijfers op gebaseerd zijn: de Gezondheidsenquête (GE) (Bijlage A1) en de Leefstijlmonitor Aanvullend (LSM-A) (Bijlage A2). Bijlage B geeft achtergrondinformatie voor een aantal andere kernbronnen: scholierenonderzoeken (Peilstationsonderzoek, ESPAD en HBSC) (Bijlage B1), Het Grote Uitgaansonderzoek (HGU) (Bijlage B2), de Monitor Drugsincidenten (MDI) (Bijlage B3), de Doodsoorzakenstatistiek (Bijlage B4), de Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ) (Bijlage B5), het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) (Bijlage B6), rioolwateranalyses (Bijlage B7), Antenne Monitors (Bijlage B8), Monitoring Mentale Gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs (Bijlage B9), the Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study (NEMESIS) (Bijlage B13). Bijlage B12 geeft een toelichting van de term ‘problematisch middelengebruik’. Ook geeft Bijlage B een toelichting van gegevensverzameling bij illegale handel, bezit en productie (Bijlage B10) en criminaliteit en overlast (Bijlage B11). Bijlage C geeft een overzicht van het drugsgebruik in enkele ‘overige’ EU-lidstaten. In Bijlage D worden de meest voorkomende begrippen in de NDM verklaard. In Bijlage E en Bijlage F staan respectievelijk verklaringen van ICD-9 en ICD-10 codes en verklaringen van afkortingen en tekens die worden gebruikt in de NDM.

Eerdere publicaties

Eerdere jaarberichten en website archiveringen van de Nationale Drug Monitor vindt u op de pagina NDM jaarberichten en website archivering. Rapporten en factsheet die zijn uitgegevens als onderdeel van de NDM vindt u op de pagina Rapporten en factsheets. De meest recente cijfers vindt u op deze site.

Aanvullende informatie