HomeKetamine14.2 Gebruik: volwassenen

14.2 Gebruik: volwassenen

14.2.1 Ketaminegebruik onder volwassenen

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over ketaminegebruik in 2024, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Leefstijlmonitor. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de NDM, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

Hoeveel volwassenen gebruiken ketamine?

In het kort: In 2023 had 3,3% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder ooit ketamine gebruikt, 1,2% gebruikte in het laatste jaar ketamine en 0,3% deed dit in de laatste maand. Het gebruik van ketamine in het laatste jaar is het hoogst onder mannen, 18-29-jarigen, hoogopgeleiden en volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Ongeveer één op de tachtig volwassenen gebruikte in het laatste jaar ketamine

In 2023 had 3,3% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder ooit ketamine gebruikt, 1,2% gebruikte in het laatste jaar ketamine en 0,3% deed dit in de laatste maand.

Meer mannen dan vrouwen gebruiken ketamine

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ketamine heeft gebruikt is hoger onder mannen (1,7%) dan onder vrouwen (0,6%). Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven.

Ketaminegebruik komt het meest voor onder jongvolwassenen

Het gebruik van ketamine is het hoogst onder jongvolwassenen, daarna neemt het gebruik af met de leeftijd. Ter illustratie: onder 18-29-jarigen heeft 4,5% in het laatste jaar ketamine gebruikt, tegenover 1,0% van de 30-49-jarigen en 0,1% van de 50-plussers. We zien een vergelijkbaar patroon voor het gebruik ooit in het leven.

Ketaminegebruikers zijn gemiddeld 28 jaar oud

De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar ketamine hebben gebruikt was 28,0 jaar (SD=7,4) in 2023. 

In de LSM-A Middelen 2022 is aan de laatste-jaar-gebruikers gevraagd hoe oud zij waren toen zij voor het eerst ketamine gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 24,7 jaar (SD=7,8).  

Ketaminegebruik komt het meest voor onder hoogopgeleiden 

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ketamine heeft gebruikt is het hoogst onder hoogopgeleiden (1,8%) en het laagst onder laagopgeleiden (0,3%). We zien voor het gebruik ooit in het leven een vergelijkbaar patroon.  

Ketaminegebruik verschilt niet tussen verschillende herkomstgroepen

In 2023 waren er geen verschillen in het ketaminegebruik in het laatste jaar tussen de herkomstgroepen. Het gebruik ooit in het leven is hoger onder volwassenen met een Europese herkomst (excl. NL) en volwassenen uit Nederland dan onder volwassenen met een niet-Europese herkomst. Maar alleen het verschil tussen volwassenen uit Nederland en volwassenen met een niet-Europese herkomst is statistisch significant.

Ketaminegebruik is het hoogst in (zeer) sterk stedelijke gebieden

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ketamine heeft gebruikt is hoger onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (1,6%) dan onder volwassenen in matig (0,7%) en weinig/niet stedelijke gebieden (0,7%). Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven.

Ketaminegebruik verschilt per regio

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van ketamine ​[1]​. In 2024 werden de hoogste percentages ketaminegebruik in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (9,2%) en GGD-regio Haaglanden (6,0%). Ketamine werd het minst gebruikt in de GGD-regio Drenthe (1,8%) en GGD-regio Flevoland (2,3%).

Landelijke cijfers

Landelijke cijfers over het gebruik van drugs worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen.

De hoofdbron voor drugsgebruik onder volwassenen (18+) is de Gezondheidsenquête (GE). Dit is een vragenlijst waarmee we gegevens verzamelen over hoeveel mensen drugs gebruiken. De vragenlijst wordt ieder jaar herhaald. Het gebruik van ketamine wordt sinds 2023 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE.

Verdiepende gegevens over drugsgebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte dieptestudie die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgevoerd. In deze vragenlijst worden ook de frequentie van gebruik en probleemgebruik, aankooplocaties, aan middelen gerelateerde gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag uitgevraagd.

De GE en LSM-A zijn twee losstaande onderzoeken. Beide onderzoeken zijn zoveel mogelijk vergelijkbaar opgezet. Maar er zijn wel verschillen tussen de twee onderzoeken, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen, steekproeftrekking en beloningen. Hierdoor kunnen sommige cijfers uit de GE verschillen van de cijfers uit de LSM-A. Lees daarover meer op deze pagina.

Het gebruik van ketamine ooit in het leven en in het laatste jaar kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid. Het aantal ketaminegebruikers in de laatste maand in de steekproef is te klein om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken. Voor veranderingen over tijd kijken we alleen naar het gebruik in het laatste jaar. 

Regionale cijfers

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers beschikbaar over drugsgebruik uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De meest recente gegevens komen uit 2024 ​[1]​, toen meer dan 135.000 jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar de vragenlijst invulden. In tegenstelling tot 2022 werd er in 2024 geen steekproef getrokken; de vragenlijst was via een open link beschikbaar en respondenten werden vooral geworven via sociale media. De resultaten zijn gestandaardiseerd naar GGD-regio, leeftijd en gender om representativiteit te verbeteren, maar de wervingsmethode kan mogelijk leiden tot een oververtegenwoordiging van jongvolwassenen met een slechtere (mentale) gezondheid. Deze cijfers zijn door verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet direct vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar bieden wel inzicht in regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024. https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024. 2025.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.