HomeKetamine14.8 Aanbod en markt

14.8 Aanbod en markt

14.8.1 Samenstelling

Wat is de samenstelling van de ketamine die wordt verkocht op de Nederlandse drugsmarkt?

In het kort: In 2023 waren 3,2% van alle drugsmonsters ingeleverd bij het DIMS verkocht als ketamine. Dit is vergelijkbaar met 2022. Het percentage ketaminemonsters dat ketamine bevat is de afgelopen tien jaar gestegen tot een percentage rond de 90%. Het gemiddelde ketaminegehalte is al jaren stabiel. Een vervuiling die vanaf 2019 wat vaker voorkomt in ketaminemonsters is levamisol (een ontwormingsmiddel).

Eén op de dertig ingeleverde drugsmonsters is verkocht als ketamine

In 2023 werden 604 drugsmonsters ingeleverd die zijn verkocht als ketamine ​[1]​. Dit is 3,2% van het totaal aantal drugsmonsters (19.109) dat werd ingeleverd bij de testlocaties. Daarmee ligt het aandeel ketaminemonsters ongeveer op hetzelfde niveau als in 2022 (2,7%). In de afgelopen tien jaar schommelde het aandeel ketaminemonsters tussen de 2,3% (2014) en 5,3% (2020). De monsters werden verkocht als ketamine, maar dat betekent niet dat ze ook allemaal echt ketamine bevatten.  

Meer dan negen op de tien ketaminemonsters bevatten echt ketamine

In 2023 bevatte het overgrote deel (93,9%) van de ingeleverde ketaminemonsters ook echt ketamine. Dit is iets hoger dan in 2022 (91,1%). Tussen 2014 en 2018 steeg het aandeel ketaminemonsters waarin ook echt ketamine zat van 58,7% naar 90,6%. Sindsdien ligt het percentage steeds rond de 90%.

Ketaminemonsters in Nederland bevatten gemiddeld 79,6% ketamine

In 2023 hadden ketaminemonsters een gemiddeld ketaminegehalte van 78,9%. De helft van alle monsters waarin ketamine werd gevonden had een ketaminegehalte tussen de 80 en 82 procent. Opvallend genoeg is dit dus wat hoger dan het gemiddelde ketaminegehalte. Dit komt doordat het gemiddelde percentage naar beneden wordt gehaald door een klein aantal monsters waarin een veel lager percentage zit. Het theoretisch maximaal haalbare percentage ketamine in ketamine-monsters is 87%. Dit is omdat ketamine in zoutvorm wordt gebruikt, maar het DIMS uitslagen in de base-vorm rapporteert ​[1]​.

Ketaminegehalte in de afgelopen vijf jaar stabiel gebleven

Het gemiddelde ketaminegehalte in ketaminemosters die bij de testlocaties zijn ingeleverd, ligt sinds 2020 stabiel rond de 79%.

Ketamine wordt maar weinig versneden met andere stoffen

In 2023 bevatte 0,8% van alle monsters die waren verkocht als ketamine nog een andere stof naast ketamine. Dit percentage is lager dan in de jaren hiervoor. Ter vergelijking, in 2022 bevatte 4,3% van het totaal aantal ingeleverde ketaminemonsters nog een andere stof naast ketamine.

Als er géén ketamine in een als ketamine verkocht drugsmonster zit, dan worden er verschillende andere stoffen aangetroffen. 3-CMC (16,1%, 5 keer), 2-fluor-descholoorketamine (12,9%, 4 keer) en methamfetamine (12,9%, 4 keer) kwamen het meeste voor.  

Levamisol enkele keren in ketaminemonsters aangetroffen

De laatste jaren wordt er af en toe levamisol in ketamine aangetroffen. Dit middel lijkt langzaam in opkomst als versnijdingsmiddel voor ketamine, hoewel het nog steeds om enkele procenten gaat. Dit is opvallend, omdat deze stof hiervoor alleen in cocaïne werd gevonden. In 2023 werd één keer levamisol aangetroffen in ketaminemonsters waarin ook echt ketamine werd gevonden. Ook werd er één keer levamisol gevonden in een monster dat als ketamine werd verkocht maar géén ketamine bevatte. In deze gevallen was het aandeel levamisol echter wel groot, gemiddeld 43%. Levamisol kan in hoge doseringen ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.

Monitoren van de illegale drugsmarkt

Het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) is een landelijk netwerk van drugstestlocaties. Het DIMS-netwerk bestaat uit 12 instellingen voor verslavingszorg en Stichting Mainline en wordt gecoördineerd vanuit het Trimbos-instituut. Het doel van het DIMS is het inzicht krijgen in de markt van illegale drugs. Consumenten kunnen anoniem hun drugs laten testen bij 32 testlocaties verspreid over heel Nederland. Het DIMS onderzoekt welke stoffen aanwezig zijn in deze ingeleverde drugsmonsters ​​[1]​​. Hiervoor worden verschillende analysemethoden gebruikt. Welke analysemethoden worden gebruikt hangt onder andere af van de vorm van het drugsmonster en de samenstelling. De meeste analyses worden gedaan in een extern laboratorium met GC-MS (gaschromatografie-massaspectrometrie) en LC-DAD (vloeistofchromatografie). Bepaalde poedermonsters en GHB kunnen soms ook direct op een aantal testlocaties of bij het DIMS-hoofdkantoor geanalyseerd worden met behulp van een FT-IR (Fourier-Transform-Infraroodspectroscopie). Een deel van de monsters in pil-vorm wordt op basis van bepaalde kenmerken, zoals logo, gewicht en diameter, herkend. 

Voorlichting en waarschuwingsfunctie

De testlocaties hebben een belangrijke voorlichtingsfunctie. Consumenten die drugs laten testen krijgen informatie over de effecten en risico’s van de ingeleverde drugs. Als er drugs in omloop zijn die een extra risico met zich meebrengen waarschuwt het DIMS landelijk, regionaal of lokaal, of via sociale media.

Meer informatie over het testen van drugs is te vinden op de website van het DIMS.

Europese drugsmarkt

Het EUDA (voorheen het EMCDDA) monitort de Europese drugsmarkt in samenwerking met Europol ​​[2]​. Voor ketamine is er echter geen informatie beschikbaar over de drugsmarkt op Europees niveau.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Hutten N, Smit-Rigter L. Jaarbericht 2023 Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). Trimbos-instituut; 2024.
  2. 2.
    EMCDDA. European Drug Report 2024: Trends and Developments [Internet]. Luxemborug: Publications Office of the European Union; 2024. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2024_en

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.