In het kort: In 2022 daalde het aandeel ecstasy-incidenten op feesten geregistreerd door de Monitor Drugsincidenten naar het niveau van voor de COVID-19 pandemie, maar het aandeel ernstige incidenten bleef relatief hoog. Bij informatieverzoeken aan het Nationale Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) was ecstasy de drug met het hoogste aantal online raadplegingen.
Snel naar:
Drugsgerelateerde incidenten
In 2022 werden in totaal 6.411 drugsincidenten geregistreerd [1]. Het gebruik van ecstasy werd bij 1.677 (26%) van de incidenten gemeld, waarvan 69% als enige gebruikte drug (monogebruik) met of zonder alcohol. Bij de overige incidenten was ecstasy in combinatie met één of meer andere drugs gebruikt, meestal met cocaïne, amfetamine, GHB, 3/4-MMC, ketamine of cannabis.
- Ecstasy-incidenten worden doorgaans vooral gemeld door EHBO-diensten op (dance) feesten en festivals. In 2022 werd 86% van de geregistreerde incidenten met ecstasy gemeld door EHBO-diensten, 5% door MDI-ziekenhuizen, 5% door LIS-ziekenhuizen, 3% door ambulancediensten en 2% door forensisch artsen.
- Door de (tijdelijke) heropening van het uitgaansleven in de zomer en het najaar van 2021 werden er in 2021 meer incidenten op feesten geregistreerd dan in 2020 (toen er geen grote evenementen plaatsvonden), maar ook meer dan in 2019, vóór de sluiting van het uitgaansleven door de COVID-19 pandemie. De toename betrof met name jonge ecstasy-gebruikers. Ook waren de patiënten zwaarder onder invloed dan vóór de COVID-19 pandemie. In 2022 daalde het aandeel ecstasy-intoxicaties op feesten naar het niveau van voor de pandemie, maar het aandeel ernstige incidenten bleef relatief hoog.
- Incidenten die worden geregistreerd bij de MDI worden ingedeeld naar de mate van intoxicatie (licht, matig of ernstig). In 2022 waren de meeste patiënten bij EHBO-diensten (72%) licht onder invloed na het gebruik van ecstasy. Veelvoorkomende klachten bij een lichte intoxicatie zijn onder andere zich niet lekker voelen, verhoogde hartslag, misselijkheid, angst, of stekend gevoel op de borst.
- Patiënten met een ernstige ecstasy-intoxicatie waren vaak niet aanspreekbaar en hadden onder andere last van een ernstig verhoogde hartslag en bloeddruk. Bij één op de vijf patiënten (bij wie informatie hierover beschikbaar was) werden trekkingen waargenomen die passen bij epilepsie. Daarnaast steeg bij een deel van de patiënten de lichaamstemperatuur naar levensbedreigende waarden.
- Combinatiegebruik van ecstasy met andere drugs kwam in 2022 relatief minder vaak voor bij patiënten op EHBO-posten (23%) dan bij patiënten in ziekenhuizen (MDI: 58%, LIS: 58%), ambulances (50%) en forensisch artsen (60%).
- In 2022 was de helft (51%) van de behandelde patiënten die ecstasy als enige drug hadden gebruikt vrouw. Gemiddeld over alle drugs was het aandeel vrouwelijke patiënten 32%.
- Patiënten met een ecstasy intoxicatie waren relatief jong. In 2022 was de mediane leeftijd van patiënten met een ecstasy-intoxicatie 23 jaar. Ter vergelijking, de mediane leeftijd van de gemiddelde patiënt die werd gezien voor een drugsintoxicatie bedroeg 28 jaar.
Informatieverzoeken over acute vergiftigingen
Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) voorziet artsen en andere hulpverleners van informatie over de mogelijke gezondheidseffecten en behandeling van acute vergiftiging [2]. De hieronder genoemde gegevens betreffen enkel informatieverzoeken, dit geeft geen informatie over het daadwerkelijke aantal ecstasyblootstellingen of -vergiftigingen. Ook de mate waarin de hulpverleners kennis hebben (opgebouwd) over het middel zal van invloed zijn op het aantal informatieverzoeken. Bij het interpreteren van trendgegevens moet hier rekening mee worden gehouden. Daarnaast bestaat in Nederland geen meldingsplicht voor acute vergiftigingen.
- Er zijn relatief veel informatieverzoeken over ecstasy (MDMA). Na cannabis (275) was ecstasy (203) de drug met het hoogste aantal telefonische informatieverzoeken bij personen van 13 jaar en ouder.
- Op de website www.vergiftigingen.info waren in 2022 voor ecstasy 1.032 online raadplegingen. Ecstasy stond hier van alle drugs (exclusief NPS) op de eerste plaats in 2022.
- Het aantal online raadplegingen voor ecstasy nam tussen 2020 en 2022 toe. Mogelijk gaat het hier volgens het NVIC om een rebound-effect van de COVID-19 pandemie. Ook de MDI (zie hierboven) signaleerde dat het aandeel gezondheidsincidenten geregistreerd met MDMA tijdens de tijdelijke heropening van het Nederlandse uitgaansleven in de zomer en het najaar van 2021 hoger was dan in heel 2020, met name onder jonge (onervaren) gebruikers. Echter daalde het aantal gezondheidsincidenten met MDMA in 2022 weer, terwijl het aantal informatieverzoeken bij het NVIC bleef stijgen.
Aanvullende informatie
Bronnen
- 1.Schürmann L, Valkenberg H, Croes E. Monitor Drugsincidenten: Jaarrapportage 2022. Trimbos-insituut en VeiligheidNL; 2024.
- 2.Nugteren-van Lonkhuyzen JJ, Mulder-Spijkerboer HN, Van Velzen AG, Visser CC, Dijkman MA, De Lange DW, et al. Acute vergiftigingen bij mens en dier: NVIC Jaaroverzicht 2022: NVIC Rapport 01/2023. Utrecht: Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), Divisie Vitale Functies, Universitair Medisch Centrum Utrecht; 2023.
Hoe te verwijzen
Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.