HomeCocaïne4.3.3 Cocaïnegebruik onder studenten

4.3.3 Cocaïnegebruik onder studenten

Hoeveel studenten gebruiken cocaïne?

In het kort: In 2023 gebruikte iets minder dan één op de twintig (4,2%) mbo-studenten cocaïne in het laatste jaar en iets minder dan één op de tien (7%) hbo- en universiteitsstudenten van 16 jaar en ouder. Het cocaïnegebruik ooit in het leven onder 16-18-jarige mbo-studenten is tussen 2015 en 2023 ongeveer gelijk gebleven. Cocaïnegebruik onder hbo- en universiteitsstudenten is tussen 2021 en 2023 niet veranderd.

Snel naar:
Mbo-studenten
Hbo- en universiteitsstudenten

Hoeveel mbo-studenten gebruiken cocaïne? 

Iets minder dan één op de twintig mbo-studenten gebruikte in het laatste jaar cocaïne

In 2023 had ongeveer één op de vijftien (6,5%) mbo-studenten van 16 jaar en ouder ooit cocaïne gebruikt. Iets minder dan één op de twintig (4,2%) gebruikte cocaïne in het laatste jaar en 1,8% in de laatste maand ​[1]​.

Cocaïnegebruik is hoger onder jongens dan onder meisjes

Het cocaïnegebruik ooit in het leven was hoger onder jongens (7,7%) dan onder meisjes (5,2%). Dit geldt ook voor het gebruik in de afgelopen maand ​[1]​.

Cocaïnegebruik is sinds 2015 ongeveer gelijk gebleven onder 16-18-jarige mbo-studenten

Het gebruik van cocaïne ooit in het leven onder 16-18-jarige mbo-studenten is tussen 2015 en 2023 ongeveer gelijk gebleven. Dit geldt ook voor het gebruik in de laatste maand ​[1]​.

Deze trendgegevens zijn berekend voor 16-18-jarigen en wijken daarom af van de hierboven genoemde percentages over alle mbo-studenten van 16 jaar en ouder. Het gebruik in het laatste jaar is in 2023 voor het eerst uitgevraagd waardoor er geen trendgegevens zijn.

Regionale gegevens over het gebruik van cocaïne onder mbo-studenten

In 2021 is vragenlijstonderzoek gedaan onder mbo-studenten in Amsterdam. In 2021 had één op de twintig (5,0%) Amsterdamse mbo-studenten van 16 jaar en ouder ooit cocaïne gebruikt. 2,8% gebruikte cocaïne in het laatste jaar en 1,6% in de laatste maand ​[2]​. Zie: Antenne Amsterdam 2021.

Hoeveel studenten van het hbo en de universiteit gebruiken cocaïne? 

Iets minder dan één op de tien hbo- en universiteitsstudenten gebruikte in het laatste jaar cocaïne

In 2023 had ongeveer één op de acht (12%) studenten van het hbo en de universiteit (wo) van 16 jaar en ouder ooit cocaïne gebruikt. Iets minder dan één op de tien (7%) gebruikte cocaïne in het laatste jaar en 2% in de laatste maand ​[3]​.

Vanwege de lage respons (in 2023 6,5% van het totaal aantal studenten van de 24 deelnemende instellingen), geven deze cijfers een indicatie van middelengebruik, maar kunnen ze niet worden gezien als precieze schattingen van het gebruik in de totale studentenpopulatie (zie ook: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina).

Cocaïnegebruik komt in sommige groepen hbo- en universiteitsstudenten meer voor dan in andere groepen

De kans op cocaïnegebruik in de laatste maand onder hbo- en universiteitsstudenten was groter onder mannen dan onder vrouwen (3% versus 1%) en onder 22-25-jarigen en 26-29-jarigen dan onder 16-21-jarigen (3% versus 1%). Er waren geen verschillen in cocaïnegebruik naar herkomst (geen migratieachtergrond, migratieachtergrond, internationale student), onderwijstype (hbo, wo) en opleidingsvorm (voltijd, niet-voltijd) ​[3]​.

Cocaïnegebruik onder hbo- en universiteitsstudenten is tussen 2021 en 2023 niet veranderd

Vergeleken met de eerste meting in 2021 is het percentage gebruikers van cocaïne (ooit, laatste jaar en laatste maand) in 2023 niet veranderd ​[3]​.

Mbo-studenten

De Mbo-Middelenmonitor ​[1]​ onderzoekt het middelengebruik onder mbo-studenten. In 2023 werd dit onderzoek voor de vijfde keer uitgevoerd door het Trimbos-instituut, in samenwerking met Kantar Public (nu Verian). Dit jaar werd het onderzoek alleen uitgevoerd onder mbo-studenten, terwijl eerdere metingen (in 2015, 2017, 2019 en 2021) ook hbo-studenten betrokken. In 2023 namen 4.448 mbo-studenten van 16 jaar en ouder deel aan het onderzoek. De dataverzameling vond plaats in het najaar van 2023 op 64 mbo-locaties. In totaal werden 6.053 studenten willekeurig benaderd door onderzoeksassistenten om een digitale vragenlijst in te vullen.

Er zijn ook regionale gegevens over middelengebruik onder mbo-studenten. Deze gegevens komen uit de Antenne Amsterdam uit 2021 ​[2]​. De dataverzameling voor het onderzoek werd uitgevoerd op acht mbo-scholen in Amsterdam, waarbij veldwerkers studenten tijdens pauzes vroegen om deel te nemen aan een anonieme online vragenlijst over middelengebruik. De deelnemers vulden de vragenlijst in via hun eigen telefoon. Vanwege COVID-19-maatregelen werd de dataverzameling vertraagd, maar extra veldwerk werd verricht om het aantal ingevulde vragenlijsten te verhogen. Uiteindelijk vulden 1.174 studenten de vragenlijst in, wat ongeveer 6% van de studentenpopulatie van de deelnemende scholen vertegenwoordigt. Om de representativiteit te waarborgen, werd een weging toegepast.

Hbo- en universiteitsstudenten

De Monitor Mentale Gezondheid en Middelengebruik Studenten Hoger Onderwijs ​[3]​ onderzoekt de mentale gezondheid en het middelengebruik van studenten van het hbo en de universiteit (wo) om de twee jaar. Dit onderzoek is in 2023 voor de tweede keer uitgevoerd door een samenwerkingsverband van het RIVM, de GGD GHOR Nederland en het Trimbos-instituut. In 2023 vulden 32.217 hbo- en universiteitsstudenten van 16 jaar en ouder alle vragen over middelengebruik in. De dataverzameling vond plaats in het najaar van 2023 bij 24 onderwijsinstellingen in heel Nederland. De deelnemende onderwijsinstellingen stuurden een uitnodiging naar studenten van 16 jaar en ouder om de digitale vragenlijst in te vullen. De vragenlijst werd ook in het Engels aangeboden voor buitenlandse studenten. Het onderzoek heeft enkele belangrijke beperkingen, zoals een laag responspercentage van 6,5% in 2023 en de onder- of oververtegenwoordiging van bepaalde groepen studenten. De data zijn wel gewogen om deze representatiever te maken, maar het is mogelijk dat de resultaten nog steeds vertekend zijn en niet volledig representatief voor de totale studentenpopulatie in Nederland.

Vanwege verschillen in methodes van dataverzameling zijn de resultaten van de Mbo-Middelenmonitor, de Antenne Amsterdam en de Monitor Mentale Gezondheid en Middelengebruik Studenten Hoger Onderwijs niet direct met elkaar te vergelijken.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    K. Morren, S. Van Dorsselaer, K. Monshouwer. Factsheet: Middelengebruik onder mbo-studenten 2023. Trimbos-instituut; 2024.
  2. 2.
    Benschop A, Nabben T. Antenne Amsterdam 2021: Trends in gebruik van alcohol, tabak, cannabis en andere drugs. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam; 2022.
  3. 3.
    Nuijen J, Verweij A, Dopmeijer J, Van Wamel A, Schouten F, Buijs M, et al. Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs 2023 [Internet]. RIVM en Trimbos-instituut; 2023. Available from: https://www.trimbos.nl/wp-content/uploads/2023/11/AF2137-Monitor-Mentale-gezondheid-en-Middelengebruik-Studenten-hoger-onderwijs-.pdf

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.