In het kort: Amfetamine-incidenten zijn merendeels mengintoxicaties met andere (uitgaans)drugs. Amfetamine behoort (samen met cannabis, MDMA, cocaïne en GHB) tot de drugs (exclusief NPS) met de meeste telefonische informatieverzoeken bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC).
Snel naar:
Drugsgerelateerde incidenten
In 2022 werden in totaal 6.411 drugsincidenten geregistreerd [1]. Het gebruik van amfetamine werd bij 532 (9%) van de incidenten gemeld, waarvan 32% als enige gebruikte drug (monogebruik) met of zonder alcohol. Bij de overige incidenten was amfetamine in combinatie met één of meer andere drugs gebruikt, meestal met ecstasy, GHB, cocaïne, 3/4-MMC en/of ketamine. Amfetamine-incidenten zijn dus merendeels mengintoxicaties met andere (uitgaans)drugs.
- In 2022 werd 18% van de geregistreerde incidenten met amfetamine als enige drug gemeld door ambulancediensten, 12% door MDI-ziekenhuizen, 26% door LIS-ziekenhuizen, 31% door EHBO-diensten en 14% door forensisch artsen.
- De bijdrage van amfetamine aan het totaal aantal gemelde incidenten bij de monitor drugsincidenten schommelt relatief sterk tussen 2018 en 2022 bij EHBO-diensten en in mindere mate bij de overige medische diensten. Gemiddeld lag het aandeel amfetamine-intoxicaties en amfetamine-mengintoxicaties in deze periode tussen 9% (MDI-ziekenhuizen) en 11% (LIS-ziekenhuizen).
- Incidenten die worden geregistreerd bij de MDI worden ingedeeld naar de mate van intoxicatie (licht, matig of ernstig). In 2022 was ongeveer een kwart van de patiënten die werden behandeld door ambulancepersoneel ernstig onder invloed na het gebruik van amfetamine (wanneer gebruikt als enige drug). Bij deze patiënten was vaak sprake van een verhoogde hartslag, verhoogde bloeddruk, agitatie en agressie en psychotische klachten. Amfetamine-patiënten die op EHBO-posten werden behandeld waren doorgaans minder zwaar onder invloed. Lichte intoxicaties worden voornamelijk gekenmerkt door een verhoogde hartslag, angst, pijn op de borst en hartkloppingen.
- In 2022 was de mediane leeftijd van patiënten met een amfetamine-intoxicatie 30 jaar. Ter vergelijking, de mediane leeftijd van patiënten die werden gezien met een cocaïne-intoxicatie bedroeg 32 jaar en met een ecstasy-intoxicatie 23 jaar.
- De MDI registreert ook incidenten met methamfetamine, al is het aantal gemelde incidenten met methamfetamine gering. In 2022 werden voor het eerst incidenten met methamfetamine op feesten gemeld, al bleef het aandeel op het totaal aantal intoxicaties ook hier zeer beperkt.
Informatieverzoeken over acute vergiftigingen
Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) voorziet artsen en andere hulpverleners van informatie over de mogelijke gezondheidseffecten en behandeling van acute vergiftiging [2]. De hieronder genoemde gegevens betreffen enkel informatieverzoeken, dit geeft geen informatie over het daadwerkelijke aantal amfetamineblootstellingen of -vergiftigingen. Ook de mate waarin de hulpverleners kennis hebben (opgebouwd) over het middel zal van invloed zijn op het aantal informatieverzoeken. Bij het interpreteren van trendgegevens moet hier rekening mee worden gehouden. Daarnaast bestaat in Nederland geen meldingsplicht voor acute vergiftigingen.
- In 2022 waren er 115 telefonisch telefonische informatieverzoeken voor amfetamine. Dit is lager dan de telefonische informatieverzoeken voor cocaïne (189), ecstasy (203), of cannabis (275), maar hoger dan voor ketamine (79) of GHB (88).
- Op de website www.vergiftigingen.info waren in 2022 voor amfetamine 445 online raadplegingen. Amfetamine stond hier in de categorie drugs (exclusief NPS) op de derde plaats, na MDMA en cocaïne. Methamfetamine stond met 92 online raadplegingen op de negende plaats.
- Het NVIC ontvangt daarnaast elk jaar meldingen over (ernstige) gezondheidseffecten na het gebruik van het illegale afslankmiddel Lomax. Lomax capsules kunnen (meth)amfetamine bevatten, bleek uit eerdere analyses. Er werd bij twee Nederlandse vrouwen een hersenbloeding gerapporteerd na het gebruik van Lomax [4,5].
- In 2022 was er een (lichte) stijging in het aantal telefonisch gemelde blootstellingen en online risicoanalyses voor amfetamine vergeleken met 2020 en 2021. Ook het aantal online raadplegingen steeg tussen 2020 en 2022. Het is niet duidelijk wat deze stijging betekent. Gegevens uit andere monitors (zoals de Gezondheidsenquête, MDI en LADIS) wijzen niet op een duidelijke toename in amfetaminegebruik of daaraan gerelateerde hulpvraag.
Aanvullende informatie
Bronnen
- 1.Schürmann L, Valkenberg H, Croes E. Monitor Drugsincidenten: Jaarrapportage 2022. Trimbos-insituut en VeiligheidNL; 2024.
- 2.Nugteren-van Lonkhuyzen JJ, Mulder-Spijkerboer HN, Van Velzen AG, Visser CC, Dijkman MA, De Lange DW, et al. Acute vergiftigingen bij mens en dier: NVIC Jaaroverzicht 2022: NVIC Rapport 01/2023. Utrecht: Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), Divisie Vitale Functies, Universitair Medisch Centrum Utrecht; 2023.
- 3.Roelen CCJ, van Riel A, de Vries I. Serious health problems after use of a dietary supplement for weight-loss and sports enhancement. Vol. 52, Clinical toxicology (Philadelphia, Pa.). 2014. p. 78–79.
- 4.Lareb B. Opnieuw waarschuwing voor illegale afslankpil Iomax [Internet]. 2023. Available from: https://www.lareb.nl/news/opnieuw-waarschuwing-voor-illegale-afslankpil-iomax#:$\sim$:text=In 2021 en 2022 ontving,ontstaan door een verhoogde bloeddruk.
- 5.AD. Nog een hersenbloeding door gevaarlijk illegaal afslankmiddel Iomax [Internet]. 2023. Available from: https://www.ad.nl/gezond/nog-een-hersenbloeding-door-gevaarlijk-illegaal-afslankmiddel-iomax$\sim$ace5fe63/#:$\sim$:text=\textcopyright NVWA-,Nog een hersenbloeding door gevaarlijk illegaal afslankmiddel Iomax,slikken van de gevaarlijke pillen.&text=Het is al jaren bekend,kan hebben voor de gezondheid
Hoe te verwijzen
Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.