Alcohol
Home ❯ Alcohol ❯ 11.3.3 Alcoholvrije dranken onder scholieren regulier voortgezet onderwijs

11.3.3 Alcoholvrije dranken onder scholieren regulier voortgezet onderwijs

Wijzigingsdatum: 02 | 09 | 2024

In deze paragraaf:

Hoeveel scholieren drinken alcoholvrije dranken?

In het kort: In 2023 dronk 9,6% van de scholieren van het regulier voortgezet onderwijs (12-16 jaar) ten minste maandelijks alcoholvrije dranken, 4,1% deed dit wekelijks. Meer jongens dan meisjes drinken alcoholvrije dranken. Het gebruik van alcoholvrije dranken neemt toe met leeftijd, maar daalt weer onder 16-jarigen. Er zijn geen grote verschillen in het gebruik van alcoholvrije dranken tussen schoolniveaus. Leerlingen die alcohol drinken, drinken vaker alcoholvrije dranken dan leerlingen die niet drinken.

Door het drinken van alcoholvrije dranken zouden jongeren aan de smaak van alcohol kunnen wennen, waardoor de overstap naar alcoholhoudende varianten mogelijk kleiner wordt ​[1]​.

Ongeveer één op de tien scholieren drinkt maandelijks alcoholvrije dranken

In 2023 dronk 9,6% van de scholieren van 12-16 jaar ten minste maandelijks alcoholvrije dranken, 4,1% deed dit wekelijks.

Meer jongens dan meisjes drinken alcoholvrije dranken

Het percentage scholieren dat maandelijks alcoholvrije dranken drinkt is hoger onder jongens (11,3%) dan onder meisjes (7,6%).

Gebruik van alcoholvrije dranken neemt toe met leeftijd, maar daalt weer onder 16-jarigen

Tussen de leeftijden van 12 tot en met 15 jaar, neemt het maandelijks gebruik van alcoholvrije dranken toe. Opvallend is dat het gebruik van alcoholvrije dranken onder 16-jarigen weer daalt. Ter illustratie: onder 12-jarigen drinkt 5.7% maandelijks alcoholvrije dranken, tegenover 13,3% van de 15-jarigen. Onder 16-jarigen drinkt 9,3% maandelijks alcoholvrije dranken.  

Geen grote verschillen in gebruik alcoholvrije dranken tussen schoolniveaus

Er zijn geen grote verschillen in het ten minste maandelijks drinken van alcoholvrije dranken tussen de schoolniveaus (8-11%). Het percentage leerlingen dat maandelijks alcoholvrije dranken drinkt lijkt iets lager te liggen onder vwo-leerlingen, maar alleen het verschil met havo-leerlingen is significant.

Leerlingen die alcohol drinken, drinken vaker alcoholvrije dranken dan leerlingen die niet drinken

Het percentage leerlingen dat maandelijks alcoholvrije dranken drinkt, ligt hoger onder leerlingen die in de laatste maand alcohol hebben gedronken (21,9%) vergeleken met leerlingen die in de laatste maand geen alcohol hebben gedronken (5,9%).

Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina 

Kerncijfers jongeren: Leefstijlmonitor

Cijfers over middelengebruik worden gerapporteerd op de website ScholierenMonitor. De cijfers zijn afkomstig uit het Peilstationsonderzoek dat elke vier jaar wordt herhaald. Daarnaast zijn voor een aantal kerngegevens cijfers gebruikt van het HBSC-onderzoek uit 2017 en 2021. Beide onderzoeken zijn onderdeel van de Leefstijlmonitor en leveren landelijk representatieve cijfers voor 12-16-jarige scholieren van het regulier voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo). De HBSC-studie en het Peilstationsonderzoek wisselen elkaar om de twee jaar af. Sinds 2017 worden de onderzoeksmethoden en analyses van beide studies zo goed mogelijk op elkaar afgestemd, waardoor we de kerncijfers over de jaren heen goed met elkaar kunnen vergelijken. Deze kerncijfers worden daarnaast om de vier jaar aangevuld met verdiepende gegevens over middelengebruik die zijn uitgevraagd in het Peilstationsonderzoek. De meest recente cijfers komen uit het Peilstationsonderzoek uit 2023 ​[2]​.

Hoe is het Peilstationsonderzoek onderzoek uitgevoerd?

De gegevens zijn verzameld met behulp van een anonieme vragenlijst (sinds 2015 digitaal). De vragenlijst is klassikaal afgenomen. In totaal deden 6.974 scholieren (12 t/m 16 jaar) uit alle leerjaren van het vmbo, havo en vwo mee.

Methodewijzigingen 2023

In 2023 is de dataverzameling van het Peilstationsonderzoek in het voortgezet onderwijs op enkele onderdelen anders uitgevoerd dan in eerdere jaren. Zo vond voor leerjaar 2 en 4 een samenwerking plaats met de GGD: in de klassen die meededen met de Gezondheidsmonitor (GM) Jeugd, kreeg één willekeurige leerling per twee klassen de vragenlijst van het Peilstationsonderzoek. De andere leerlingen kregen de vragenlijst van de GM Jeugd. De vragenlijstafname in leerjaar 2 en 4 vond plaats onder begeleiding van de leerkracht, er was géén getrainde onderzoeksassistent aanwezig. Daarnaast was het in 2023 voor het eerst mogelijk om de vragenlijst op een smartphone in te vullen. Om deze reden is een aantal vragen op een andere manier weergegeven in de vragenlijst. Het is moeilijk in te schatten in welke mate de methodeveranderingen invloed hebben gehad op de resultaten van het onderzoek. Met name het relatief grote aantal missende gegevens in leerjaar 2 en 4 kan van invloed zijn geweest op de schattingen van het middelengebruik. Vergelijkingen tussen 2023 en eerdere jaren moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    de Wit G, Everaars B, Bilderbeek B, Visscher K, Hendrikx R, Voogt C. Reclame voor en gebruik van alcoholvrije dranken [Internet]. RIVM; 2021. Available from: https://www.rivm.nl/publicaties/reclame-voor-en-gebruik-van-alcoholvrije-dranken
  2. 2.
    Rombouts M, Morren K, Van Dorsselaer S, Tuithof M, Monshouwer K. Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. [Internet]. Trimbos-instituut; 2024. Available from: https://cijfers.trimbos.nl/scholierenmonitor/scholierenmonitor

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

Start met typen en klik op zoeken

Accessibility by WAH