11.2.1 Alcoholgebruik onder volwassenen

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over alcoholgebruik in 2024, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Leefstijlmonitor. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de NDM, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

Hoeveel volwassenen drinken alcohol?

In het kort: In 2023 had bijna acht op de tien volwassenen weleens alcohol gedronken. 44,0% hield zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Ongeveer één op de vijftien volwassenen dronk overmatig en 7,9% was een zware drinker. Vrouwen, 50-plussers, laagopgeleiden, volwassenen met een niet-Europese herkomst en volwassenen in (zeer) sterk en weinig/niet stedelijke gebieden hielden zich het vaakst aan het advies van de Gezondheidsraad. Zwaar drinken was het hoogst onder mannen, jongvolwassenen en volwassenen met een Nederlandse of Europese herkomst. Overmatig drinken was het hoogst onder mannen, jongvolwassenen, middelbaar- en hoogopgeleiden en volwassenen met een Nederlandse herkomst.

Snel naar:
Weleens drinken en drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad
Overmatig en zwaar drinken

Bijna acht op de tien volwassenen drinkt weleens alcohol

In 2023 had bijna acht op de tien (77,2%) Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder in het laatste jaar weleens alcohol gedronken. Dat komt neer op bijna 11 miljoen volwassenen. 44,0% van de volwassenen hield zich aan het advies van de Gezondheidsraad en dronk niet of maximaal één glas alcohol per dag. Dat komt neer op iets meer dan 6 miljoen volwassenen.

Meer mannen dan vrouwen drinken alcohol; vrouwen houden zich vaker aan het advies van de Gezondheidsraad

Het percentage volwassen dat in 2023 weleens alcohol dronk is hoger onder mannen (82,2%) dan onder vrouwen (72,5%). Het percentage volwassenen dat zich aan het advies van de Gezondheidsraad hield is hoger onder vrouwen (53,3%) dan onder mannen (34,5%).

Alcoholgebruik komt het meest voor onder 18-39-jarigen; 50-plussers houden zich het vaakst aan het advies van de Gezondheidsraad

Het percentage volwassen dat in 2023 weleens alcohol dronk is hoger onder 18-39-jarigen dan onder de andere leeftijdsgroepen. 75+ plussers drinken het minst vaak. Het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad stijgt met de leeftijd. Ter illustratie: onder 18-29-jarigen drinkt 30,5% niet of maximaal één glas alcohol per dag, tegenover 63,9% van de 75-plussers.

Alcoholgebruik komt het vaakst voor onder hoogopgeleiden; laagopgeleiden houden zich het vaakst aan het advies van de Gezondheidsraad

Het percentage volwassenen dat in 2023 weleens alcohol dronk is het hoogst onder hoogopgeleiden (84,1%) en het laagst onder laagopgeleiden (64,0%). Het percentage volwassenen dat zich aan het advies van de Gezondheidsraad hield was het hoogst onder laagopgeleiden (58,3%) en het laagst onder hoogopgeleiden (37,8%).

Alcoholgebruik komt het vaakst voor onder volwassenen met een Nederlandse herkomst; volwassenen met een niet-Europese herkomst houden zich het vaakst aan het advies van de Gezondheidsraad

Het percentage volwassenen dat in 2023 weleens alcohol dronk is het hoogst onder volwassenen met een Nederlandse herkomst (82,4%) en het laagst onder mensen met een niet-Europese herkomst (55,5%). Het percentage volwassenen dat zich aan het advies van de Gezondheidsraad hield was het hoogst onder volwassenen met een niet-Europese herkomst (62,8%) en het laagst onder volwassenen met een Nederlandse herkomst (39,2%).

Alcoholgebruik komt het vaakst voor onder volwassenen in matig en weinig/niet stedelijke gebieden; geen grote verschillen in het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad

Het percentage volwassenen dat in 2023  weleens alcohol dronk is het hoogst onder volwassenen in matig (79,3%) en weinig/niet stedelijke gebieden (79,0%) en het laagst onder mensen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (75,8%). Het percentage volwassenen dat zich aan het advies van de Gezondheidsraad hield was het hoogst onder volwassenen in (zeer) sterk (44,6%) en weinig/niet stedelijke gebieden (44,5%), maar het verschil met volwassenen in matig en weinig/niet stedelijke gebieden is niet statistisch significant.

Alcoholgebruik is hoger onder werkenden dan onder niet-werkenden

Het percentage volwassenen dat in 2022 weleens alcohol dronk was hoger onder werkenden (84,3%) dan onder niet-werkenden (65,5%). Dit blijkt uit aanvullende analyses die zijn gepubliceerd in een aparte infographic over middelengebruik en werk ​[1]​. Hiervoor zijn de gegevens gebruikt van de LSM-A van het peiljaar 2022.

Weleens drinken en drinken volgens de het advies van de Gezondheidsraad verschilt per regio

Uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uit 2022 blijkt dat er regionale verschillen zijn in het percentage volwassenen van 18 jaar en ouder dat zich houdt aan het advies van de Gezondheidsraad ​[2]​. Per GGD-regio varieerde het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad van 38,3% (GGD-regio Hart voor Brabant) tot 50,5% (GGD-regio Flevoland). Het weleens drinken van alcohol varieerde van 73,0% (GGD Rotterdam-Rijnmond) tot 82,5% (GGD-regio Gooi en Vechtstreek).

Uit Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen uit 2024 blijkt dat er ook regionale verschillen zijn in het gebruik van alcohol in de leeftijdsgroep 16-25 jaar ​[3]​. Het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad varieerde van 33,9% (GGD-regio Twente) tot 54,5% (GGD-regio Flevoland). Het weleens drinken van alcohol varieerde van 76,6% (GGD-regio Flevoland) tot 88,1% (GGD-regio Groningen).

Ongeveer één op de vijftien volwassenen drinkt overmatig en 7,9% is een zware drinker

In 2023 dronk ongeveer één op de vijftien (6,7%) Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder overmatig. Daarnaast dronk 7,9% van de volwassenen zwaar. Dat komt neer op 950 duizend volwassenen die overmatig dronken en 1.1 miljoen volwassenen die zwaar dronken.

Er is overlap tussen deze groepen; 4,1% van de volwassen Nederlanders (590 duizend volwassenen) dronk overmatig én zwaar. Daarnaast dronk 6,1% (870 duizend volwassenen) overmatig óf zwaar.

Meer mannen dan vrouwen drinken overmatig of zwaar

Het percentage volwassenen dat in 2023 overmatig dronk is hoger onder mannen (8,5%) dan onder vrouwen (4,9%). Dit geldt ook voor zwaar drinken.

Jongvolwassenen drinken het vaakst overmatig of zwaar

Het percentage volwassenen dat in 2023 overmatig dronk is het hoogst onder 18-29-jarigen (9,8%). Onder 30-39-jarigen neemt het overmatig drinken af, waarna het weer iets toe lijkt te nemen met het stijgen van de leeftijd. Zwaar drinken was ook het hoogst onder jongvolwassenen (15,5%), en neemt af met het stijgen van de leeftijd.

Geen verschillen in overmatig drinken tussen verschillende opleidingsniveaus; zwaar drinken komt iets vaker voor onder middelbaar- en hoogopgeleiden

Er waren in 2023 geen verschillen in overmatig drinken tussen de verschillende opleidingsniveaus. Zwaar drinken lag iets hoger onder middelbaar- (8,6%) en hoogopgeleiden (8,1%) dan onder laagopgeleiden (6,8%).

Volwassenen met een Nederlandse of Europese herkomst drinken het vaakst overmatig; volwassenen met een Nederlandse herkomst drinken het vaakst zwaar

Het percentage volwassenen dat in 2023 overmatig dronk was het hoogst onder volwassenen met een Nederlandse (7,2%) of Europese herkomst (excl. NL) (7,3%) en het laagst onder volwassenen met een niet-Europese herkomst (4,0%). Zwaar drinken was het hoogst onder volwassenen met een Nederlandse herkomst (9,0%) en het laagst onder volwassenen met een Europese herkomst (excl. NL) (6,2%) of niet-Europese herkomst (4,2%).

Geen verschillen in overmatig en zwaar drinken tussen verschillende stedelijkheidsniveaus

Er waren in 2023 geen duidelijke verschillen in overmatig en zwaar drinken tussen de verschillende stedelijkheidsniveaus.

Overmatig en zwaar drinken verschilt per regio

Uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uit 2022 blijkt dat er regionale verschillen zijn in het overmatig en zwaar drinken onder volwassenen van 18 jaar en ouder ​[2]​. Per GGD-regio varieerde het percentage overmatig drinkers van 5,2% (GGD-regio Flevoland) tot 8,5% (GGD-regio’s Amsterdam en Twente). Zwaar drinken varieerde van 5,9% (GGD-regio Flevoland) tot 13,1% (GGD-regio Twente).

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen uit 2024 blijkt dat er ook regionale verschillen zijn in het gebruik van alcohol in de leeftijdsgroep 16-25 jaar ​[3]​. Per GGD-regio varieerde het percentage zware drinkers van 13,2% (GGD-regio Flevoland) tot 29,0% (GGD-regio Twente). Overmatig drinken is niet uitgevraagd in dit onderzoek.

Meer cijfers of verdiepende informatie?

Zie het cijferdossier van het Expertisecentrum Alcohol voor meer cijfers en verdiepende informatie over alcoholgebruik.

Aanvullende informatie

Bronnen

1. 1.

   M. Tuithof, M. Blokland, A. Sannen. Alcohol, drugs, medicijnen (ADM) en werk. Werkend Nederland in 2022. Trimbos-instituut;
2. 2.

   GGD’en, RIVM, CBS. Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen . https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-volwassenen-en-ouderen. 2022.
3. 3.

   GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024. https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024. 2025.