11.2 Gebruik: volwassenen

11.2.1 Kerncijfers en trends volwassen bevolking

Let op: Er zijn nieuwe kerncijfers over alcoholgebruik in 2023, deze zijn reeds gepubliceerd in de infographic Alcoholgebruik in Nederland – Kerncijfers 2023 van het Expertisecentrum Alcohol. De gegevens zullen ook spoedig in de NDM verwerkt worden.

In het kort: het alcoholgebruik onder volwassenen is tussen 2021 en 2022 niet veranderd.

Snel naar:

Kerncijfers 2022

• In 2022 had 77,5% van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder in de afgelopen 12 maanden weleens alcohol gedronken (zie onderstaande tabel). Dat komt neer op bijna 11 miljoen volwassenen.
• Iets minder dan één op de acht volwassenen (12,4%) had wel ooit, maar niet in het afgelopen jaar alcohol gedronken.
• In 2022 was 8,3% van de bevolking van 18 jaar en ouder een zware drinker en 6,5% een overmatige drinker.
• In 2022 voldeed 43,5% van de bevolking van 18 jaar of ouder aan de richtlijn om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.
• Een volwassene die weleens drinkt, dronk in 2022 gemiddeld 1,1 glazen alcohol per dag.

Trends in alcoholgebruik

Tussen 2021 en 2022 is géén van de indicatoren (weleens drinken, zwaar drinken, overmatig drinken en drinken volgens de richtlijn van de Gezondheidsraad) significant veranderd. Vergeleken met 2014 hebben de meeste indicatoren zich in positieve zin ontwikkeld: weleens, zwaar en overmatig drinken zijn afgenomen en het percentage drinkers dat voldoet aan de richtlijn van de Gezondheidsraad is gestegen. Het percentage zware drinkers schommelt sinds 2014 rond de 8 à 9%. 

Weleens drinken

• Het percentage mensen dat weleens alcohol drinkt (tenminste één keer in de afgelopen 12 maanden) verschilt in 2022 (77,5%) niet significant van 2021. In de periode 2014-2018 schommelde het percentage dat weleens alcohol drinkt rond de 80%. Vergeleken met deze periode ligt het percentage in 2022 iets lager (zie figuur hieronder).
• Er zijn geen verschillen in de trend tussen mannen en vrouwen.

Overmatig drinken

• Het percentage mensen dat overmatig drinkt is tussen 2021 en 2022 niet significant veranderd. Vergeleken met 2014 (9,9%) is het percentage in 2022 (6,5%) wel gedaald.  
• Als de totale groep wordt uitgesplitst naar geslacht blijkt er tussen 2021 en 2022 onder vrouwen wel sprake te zijn van een significante daling in overmatig drinken (van 6,0% naar 4,9%). Onder mannen was er tussen 2021 en 2022 géén significante verandering. De afname in overmatig drinken vergeleken met 2014 vond onder zowel mannen als vrouwen plaats.

Zwaar drinken

• Het percentage zware drinkers is in 2022 (8,3%) gelijk aan 2021. Vergeleken met 2014 (9,2%) is het percentage zware drinkers in 2022 lager.
• De trends voor mannen en vrouwen zijn vergelijkbaar. Het percentage zware drinkers lijkt tussen 2021 en 2022 onder mannen iets gestegen en onder vrouwen iets te zijn gedaald, maar deze verschillen zijn niet significant.

Drinken volgens de richtlijn

• Het aandeel volwassenen dat zich houdt aan de richtlijn is in 2022 (43,5%) onveranderd vergeleken met 2021 (44,0%) en 2020 (44,4%). In de periode daarvoor (2014 tot 2020) nam het percentage volwassenen dat zich houdt aan de richtlijn nog geleidelijk toe.
• De trend is voor mannen en vrouwen ongeveer gelijk.

Aantal glazen

• Volwassenen die het afgelopen jaar alcohol hebben gedronken, dronken in 2022 gemiddeld 1,1 glas alcohol per dag. Dit is gelijk aan 2021.

Lange termijn trends

• Op de lange termijn, sinds 2001, lijkt het percentage volwassenen dat weleens alcohol drinkt in de bevolking van 18 jaar en ouder te zijn gedaald (van 84,3% in 2001 naar 77,5% in 2022). Het percentage overmatige drinkers lijkt eveneens te zijn gedaald. Deze lange termijn cijfers moeten echter voorzichtig worden geïnterpreteerd gezien de methodebreuken tussen 2009 en 2010 en tussen 2013 en 2014 (onderstaande figuur). De cijfers voor zwaar drinken van vóór 2014 zijn niet vergelijkbaar, vanwege zowel de methodebreuken als een gewijzigde definitie van zwaar drinken voor vrouwen sinds 2012 (was tot en met 2011 minimaal één keer per week 6 glazen op een dag drinken en werd vanaf 2012 minimaal één keer per week 4 glazen op een dag drinken). (Voor meer informatie zie bijlage A1).

Figuur 11.2.1        Percentage volwassenen dat alcohol drinkt in Nederland naar geslacht. Vanaf 2001^I  

Aanvullende informatie