HomeAlcohol11.2.2 Veranderingen in alcoholgebruik onder volwassenen

11.2.2 Veranderingen in alcoholgebruik onder volwassenen

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over alcoholgebruik in 2024, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Leefstijlmonitor. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de NDM, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

Is het alcoholgebruik onder volwassenen veranderd?

In het kort: In 2023 is het percentage volwassenen dat zich houdt aan het advies van de Gezondheidsraad niet veranderd vergeleken met 2022. Vergeleken met 2014 is dit percentage in 2023 wel hoger. Het percentage volwassenen dat weleens alcohol drinkt is tussen 2014 en 2023 afgenomen. Ook voor het percentage volwassenen dat overmatig drinkt nam af tussen 2014 en 2023. Het percentage volwassenen dat zwaar drinkt schommelt sinds de eerste meting in 2014.

Snel naar:
Weleens drinken en drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad
Overmatig en zwaar drinken

Drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad is sinds op korte termijn stabiel, maar op lange termijn gestegen

Het percentage volwassenen dat zich houdt aan het advies van de Gezondheidsraad is in 2023 niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2022. Dit geldt ook voor het percentage volwassenen dat weleens alcohol drinkt.  

Vergeleken met de eerste meting in 2014 is het percentage volwassenen dat zich houdt aan het advies van de Gezondheidsraad in 2023 wel hoger. Deze stijging deed zich voor tussen 2014 en 2020,  sindsdien bleef het percentage ongeveer gelijk. Het percentage volwassenen dat weleens drinkt is tussen 2014 en 2023 geleidelijk afgenomen.

Drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad is op lange termijn afgenomen onder zowel mannen als vrouwen

Tussen 2022 en 2023 is het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder zowel mannen als vrouwen niet veranderd. Dit geldt ook voor het weleens drinken van alcohol. 

Vergeleken met 2014 is in 2023 het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad toegenomen onder zowel mannen (van 27,2% naar 34,5%) als vrouwen (van 47,2% naar 53,3%). Het weleens drinken van alcohol daalde in deze periode onder zowel mannen als vrouwen.

Drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad is op lange termijn toegenomen onder 35-plussers

Tussen 2022 en 2023 is het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder alle leeftijden niet veranderd. Dit geldt ook voor het weleens drinken van alcohol. 

Vergeleken met 2014 is in 2023 het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder 35-plussers gestegen van 40,3% naar 48,3%, terwijl het weleens drinken daalde van 80,0% naar 75,5%. Het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad en het wel eens drinken van alcohol bleef onder de andere leeftijdsgroepen ongeveer gelijk in deze periode.

Drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad is op lange termijn toegenomen onder alle opleidingsniveaus  

Tussen 2022 en 2023 is het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder alle opleidingsniveaus niet veranderd. Dit geldt ook voor het weleens drinken van alcohol. 

Vergeleken met 2014 is in 2023 het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder alle opleidingsniveaus toegenomen. Het weleens drinken van alcohol daalde in deze periode onder alle opleidingsniveaus.

Drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad is op korte termijn stabiel onder alle herkomstgroepen 

Tussen 2022 en 2023 is het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder alle herkomstgroepen niet veranderd. Dit geldt ook voor het weleens drinken van alcohol.

Sinds 2022 hanteert het CBS een nieuwe indeling naar herkomst, er zijn daarom geen trendgegevens beschikbaar tussen 2014 en 2022.

Drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad is op lange termijn toegenomen onder volwassenen in (zeer) sterk en weinig/niet stedelijke gebieden

Tussen 2022 en 2023 is het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder volwassenen in alle stedelijkheidsniveaus niet veranderd. Dit geldt ook voor het weleens drinken van alcohol. 

Vergeleken met 2014 is in 2023 het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke en weinig/niet stedelijke gebieden toegenomen. Het weleens drinken van alcohol daalde in deze periode onder volwassenen in deze stedelijkheidsniveaus. Onder volwassenen in matig stedelijke gebieden bleef het drinken volgens het advies van de Gezondheidsraad en het weleens drinken van alcohol tussen 2014 en 2023 ongeveer gelijk.

Overmatig drinken is op korte termijn stabiel, maar op lange termijn gedaald; zwaar drinken schommelt

Het percentage volwassenen dat overmatig drinkt is in 2023 niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2022. Vergeleken met de eerste meting in 2014 is het percentage in 2023 wel lager. Deze daling deed zich voor tussen 2014 (9,9%) en 2020 (6,9%), sindsdien bleef het percentage ongeveer gelijk.

Het percentage volwassenen dat zwaar drinkt schommelt sinds de eerste meting in 2014 rond de 8%.

Overmatig drinken is op lange termijn afgenomen onder zowel mannen als vrouwen, zwaar drinken is alleen afgenomen onder mannen

Tussen 2022 en 2023 is het overmatig drinken van alcohol onder zowel mannen als vrouwen niet veranderd. Dit geldt ook voor zwaar drinken onder vrouwen. Onder mannen is het zwaar drinken in 2023 (8,7%) wel lager dan in 2022 (10,1%).

Vergeleken met de eerste meting in 2014 is in 2023 het overmatig drinken lager onder zowel mannen (11,9% versus 8,5%) als vrouwen (8,1% versus 4,9%). Ook zwaar drinken is onder mannen in 2023 lager dan in 2014 (11,5%), maar onder vrouwen onveranderd.    

Overmatig drinken is op lange termijn gedaald onder 25-plussers; zwaar drinken is gedaald onder 35-plussers

Tussen 2022 en 2023 is het overmatig drinken van alcohol onder alle leeftijden niet veranderd. Dit geldt ook voor zwaar drinken.  

Vergeleken met 2014 is in 2023 het overmatig drinken van alcohol gedaald onder 25-34-jarigen (van 8,1% naar 5,3%) en onder 35-plussers (van 9,8% naar 6,1%). Zwaar drinken daalde in deze periode alleen onder 35-plussers, van 7,5% naar 5,9%. Onder 18-24-jarigen bleef het overmatig en zwaar drinken tussen 2014 en 2023 ongeveer gelijk.

Overmatig drinken is op lange termijn gedaald onder alle opleidingsniveaus; zwaar drinken is alleen onder hoogopgeleiden gedaald

Tussen 2022 en 2023 is het overmatig drinken van alcohol onder alle opleidingsniveaus niet veranderd. Zwaar drinken is alleen onder hoogopgeleiden gedaald van 9,7% naar 8,1%.

Vergeleken met 2014 is in 2023 het overmatig drinken van alcohol onder alle opleidingsniveaus gedaald. Zwaar drinken is alleen onder hoogopgeleiden gedaald, van 10,1% in 2014 naar 8,1% in 2023.  

Overmatig en zwaar drinken is op korte termijn stabiel onder alle herkomstgroepen 

Tussen 2022 en 2023 is het overmatig drinken van alcohol onder alle herkomstgroepen niet veranderd. Dit geldt ook voor zwaar drinken.  

Sinds 2022 hanteert het CBS een nieuwe indeling naar herkomst, er zijn daarom geen trendgegevens beschikbaar tussen 2014 en 2022.

Overmatig drinken op lange termijn gedaald onder volwassenen in alle stedelijkheidsniveaus; zwaar drinken is alleen in weinig/niet stedelijke gebieden gedaald

Tussen 2022 en 2023 is het overmatig drinken van alcohol alleen onder volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden gestegen van 5,8% naar 7,5%. In alle andere stedelijkheidsniveaus bleef het gelijk. Zwaar drinken bleef gelijk onder volwassenen in alle stedelijkheidsniveaus.   

Vergeleken met 2014 is in 2023 het overmatig drinken van alcohol onder volwassenen in alle stedelijkheidsniveaus gedaald. Zwaar drinken is alleen onder volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden gedaald, van 10,1% in 2014 naar 8,0% in 2023.  

Meer cijfers of verdiepende informatie?

Zie het cijferdossier van het Expertisecentrum Alcohol voor meer cijfers en verdiepende informatie over alcoholgebruik.

Landelijke cijfers

Landelijke cijfers over het gebruik van drugs worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen.

De hoofdbron voor drugsgebruik onder volwassenen (18+) is de Gezondheidsenquête (GE). Dit is een vragenlijst waarmee we gegevens verzamelen over hoeveel mensen drugs gebruiken. De vragenlijst wordt ieder jaar herhaald. Het gebruik van alcohol wordt sinds 2014 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE.

Verdiepende gegevens over drugsgebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte dieptestudie die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgevoerd. In deze vragenlijst worden ook de frequentie van gebruik en probleemgebruik, aankooplocaties, aan middelen gerelateerde gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag uitgevraagd.

De GE en LSM-A zijn twee losstaande onderzoeken. Beide onderzoeken zijn zoveel mogelijk vergelijkbaar opgezet. Maar er zijn wel verschillen tussen de twee onderzoeken, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen, steekproeftrekking en beloningen. Hierdoor kunnen sommige cijfers uit de GE verschillen van de cijfers uit de LSM-A. Lees daarover meer op deze pagina.

  • Weleens alcohol drinken: tenminste eenmaal alcohol gedronken in de afgelopen 12 maanden.
  • Drinken volgens de richtlijn van de Gezondheidsraad: niet drinken of niet meer dan één glas per dag.
  • Overmatig drinken: het drinken van meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen.
  • Zwaar drinken: het drinken van minstens één keer per week 6 of meer glazen alcohol op één dag voor mannen en het drinken van minstens één keer per week 4 of meer glazen op één dag voor vrouwen.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.