15.1 Over ADHD-medicatie

Het meest bekende medicijn bij de behandeling van ADHD is Ritalin™. Het medicijn wordt door artsen voorgeschreven aan kinderen en jongeren met ADHD. De werkzame stof in Ritalin is methylfenidaat. Andere medicijnen met als werkzame stof methylfenidaat zijn bijvoorbeeld Concerta™ en Equasym™. Methylfenidaat staat op Lijst 1 van de Opiumwet. Sinds eind 2017 mag methylfenidaat ook worden voorgeschreven aan volwassenen onder de merknaam Medikinet™. Ritalin is het medicijn dat bij de behandeling van ADHD dat het meest bekend is geworden. Daardoor wordt Ritalin niet meer alleen als merknaam gebruikt (Ritalin™), maar inmiddels ook als algemene benaming voor medicijnen met methylfenidaat.

Indien het medicijn methylfenidaat niet voldoende verbetering oplevert of vervelende bijwerkingen geeft, kan ook het medicijn dexamfetamine worden voorgeschreven aan kinderen en jongeren met ADHD ​[1]​. Medicijnen met als werkzame stof dexamfetamine zijn Amfexa™ en Tentin™ . Deze middelen worden ook voorgeschreven aan volwassenen met ADHD ​[2]​. Net als methylfenidaat staat ook dexamfetamine op Lijst 1 van de Opiumwet.

ADHD-medicijnen zoals methylfenidaat en dexamfetamine worden ook oneigenlijk gebruikt, dus zonder voorschrift van een arts. Dit oneigenlijk gebruik brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Oneigenlijk gebruik komt met name voor onder studenten met als doel de concentratie en leerprestaties te verbeteren. Onderzoek naar oneigenlijk gebruik is in Nederland nog beperkt.

In 2020 werden er Kamervragen gesteld over het gebruik van Ritalin, en beantwoord. In de brief werd als antwoord op een vraag gegeven: “Als studenten dit middel ook voor niet-medische doeleinden en dus zonder voorschrift van een arts gebruiken, is dat onwenselijk [….]. Alle geneesmiddelen die zonder medische indicatie en zonder tussenkomst van een arts en apotheker worden verkregen en gebruikt, brengen immers gezondheidsrisico’s met zich mee voor de gebruiker en gebruik zonder medische indicatie is om die reden onverantwoord” ​[3]​.

Bij mensen met ADHD is de regulatie van dopamine en noradrenaline, twee neurotransmitters (signaalstoffen) in de hersenen uit balans. Door deze disbalans ervaren zij moeite met onder andere het langdurig behouden van aandacht, het onderdrukken van impulsen en het sturen en plannen van gedrag; dit zijn enkele symptomen van ADHD. Onderzoekers denken dat methylfenidaat ervoor zorgt dat de neurotransmitters dopamine en noradrenaline langer actief blijven in de hersenen, waardoor de symptomen van ADHD verminderen ​[2]​. De stof dexamfetamine zou daarnaast de afgifte van deze neurotransmitters bevorderen.

Aanvullende informatie