HomeKetamine14.2 Gebruik: volwassenen

14.2 Gebruik: volwassenen

14.2.1 Ketaminegebruik onder volwassenen

Hoeveel volwassenen gebruiken ketamine?

In het kort: In 2023 had 3,3% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder ooit ketamine gebruikt, 1,2% gebruikte in het laatste jaar ketamine en 0,3% deed dit in de laatste maand. Het gebruik van ketamine in het laatste jaar is het hoogst onder mannen, 18-29-jarigen, hoogopgeleiden en volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Ongeveer één op de tachtig volwassenen gebruikte in het laatste jaar ketamine

In 2023 had 3,3% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder ooit ketamine gebruikt, 1,2% gebruikte in het laatste jaar ketamine en 0,3% deed dit in de laatste maand.

Meer mannen dan vrouwen gebruiken ketamine

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ketamine heeft gebruikt is hoger onder mannen (1,7%) dan onder vrouwen (0,6%). Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven.

Ketaminegebruik komt het meest voor onder jongvolwassenen

Het gebruik van ketamine is het hoogst onder jongvolwassenen, daarna neemt het gebruik af met de leeftijd. Ter illustratie: onder 18-29-jarigen heeft 4,5% in het laatste jaar ketamine gebruikt, tegenover 1,0% van de 30-49-jarigen en 0,1% van de 50-plussers. We zien een vergelijkbaar patroon voor het gebruik ooit in het leven.

Ketaminegebruikers zijn gemiddeld 28 jaar oud

De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar ketamine hebben gebruikt was 28,0 jaar (SD=7,4) in 2023. 

In de LSM-A Middelen 2022 is aan de laatste-jaar-gebruikers gevraagd hoe oud zij waren toen zij voor het eerst ketamine gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 24,7 jaar (SD=7,8).  

Ketaminegebruik komt het meest voor onder hoogopgeleiden 

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ketamine heeft gebruikt is het hoogst onder hoogopgeleiden (1,8%) en het laagst onder laagopgeleiden (0,3%). We zien voor het gebruik ooit in het leven een vergelijkbaar patroon.  

Ketaminegebruik verschilt niet tussen verschillende herkomstgroepen

In 2023 waren er geen verschillen in het ketaminegebruik in het laatste jaar tussen de herkomstgroepen. Het gebruik ooit in het leven is hoger onder volwassenen met een Europese herkomst (excl. NL) en volwassenen uit Nederland dan onder volwassenen met een niet-Europese herkomst. Maar alleen het verschil tussen volwassenen uit Nederland en volwassenen met een niet-Europese herkomst is statistisch significant.

Ketaminegebruik is het hoogst in (zeer) sterk stedelijke gebieden

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ketamine heeft gebruikt is hoger onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (1,6%) dan onder volwassenen in matig (0,7%) en weinig/niet stedelijke gebieden (0,7%). Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven.

Ketaminegebruik verschilt per regio

Uit de GGD Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassen (16-25 jaar) uit 2022 blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van ketamine ​[1]​. Per GGD-regio varieert het percentage gebruikers in de laatste 4 weken van 2,9% (GGD-regio Amsterdam) tot 0,7% (GGD-regio Noord en Oost-Gelderland). Het gebruik van ketamine is niet uitgevraagd in de GGD-regio’s Drenthe, Gooi en Vechtstreek, Limburg-Noord en Zeeland.

Bron: Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022, GGD’en en RIVM.

Landelijke cijfers

Landelijke cijfers over het gebruik van drugs worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen.

De hoofdbron voor drugsgebruik onder volwassenen (18+) is de Gezondheidsenquête (GE). Dit is een vragenlijst waarmee we gegevens verzamelen over hoeveel mensen drugs gebruiken. De vragenlijst wordt ieder jaar herhaald. Het gebruik van ketamine wordt sinds 2023 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE.

Verdiepende gegevens over drugsgebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte dieptestudie die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgevoerd. In deze vragenlijst worden ook de frequentie van gebruik en probleemgebruik, aankooplocaties, aan middelen gerelateerde gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag uitgevraagd.

De GE en LSM-A zijn twee losstaande onderzoeken. Beide onderzoeken zijn zoveel mogelijk vergelijkbaar opgezet. Maar er zijn wel verschillen tussen de twee onderzoeken, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen, steekproeftrekking en beloningen. Hierdoor kunnen sommige cijfers uit de GE verschillen van de cijfers uit de LSM-A. Lees daarover meer op deze pagina.

Het gebruik van ketamine ooit in het leven en in het laatste jaar kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid. Het aantal ketaminegebruikers in de laatste maand in de steekproef is te klein om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken. Voor veranderingen over tijd kijken we alleen naar het gebruik in het laatste jaar. 

Regionale cijfers

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers over drugsgebruik beschikbaar uit de GGD Corona Gezondheidsmonitor jongvolwassenen uit 2022 ​[1]​. Deze cijfers zijn door de verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar geven wel een beeld van regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en en RIVM. Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 [Internet]. 2023. Available from: https://www.vzinfo.nl/drugsgebruik/regionaal/jongvolwassenen

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.