HomeOpioïden5.2 Gebruik: volwassenen

5.2 Gebruik: volwassenen

5.2.1 Gebruik van opioïden onder volwassenen

Hoeveel volwassenen gebruiken opioïden?

In het kort: In 2023 had 0,3% van de volwassenen ooit heroïne gebruikt, <0,1% gebruikte heroïne in het laatste jaar en <0,1% in de laatste maand. In 2022 had 19,5% van de volwassen Nederlandse bevolking ooit een sterke pijnstiller gebruikt. Hierbij gebruikte 14,1% ooit oxycodon, fentanyl of buprenorfine en 9,1% tramadol.

Minder dan 1% van de volwassenen heeft ooit heroïne gebruikt

In 2023 had 0,3% van de volwassenen ooit heroïne gebruikt. Dat komt neer op 50 duizend volwassenen. Daarnaast gebruikte 0,04% van de volwassenen heroïne in het laatste jaar en 0,02% in de laatste maand. 

Bijna één op de vijf volwassenen heeft ooit een sterke pijnstiller gebruikt

In 2022 had volgens de LSM-A, 19,5% van de volwassen Nederlandse bevolking ooit een sterke pijnstiller gebruikt met of zonder recept. Hierbij gebruikte 14,1% ooit oxycodon, fentanyl of buprenorfine en 9,1% tramadol. Dat komt neer op 2,6 miljoen volwassenen die ooit een sterke pijnstiller gebruikten. Daarnaast gebruikte 6,2% van de volwassenen in het laatste jaar een sterke pijnstiller en 2,4% in de laatste maand.

Van de volwassenen die in het laatste jaar een sterke pijnstiller gebruikten, deed 56,9% dit gedurende 30 dagen of minder, 13,1% gedurende 31 dagen tot 3 maanden, 6,4% gedurende 3 tot 6 maanden en 23,7% gebruikte het middel langer dan 6 maanden.

Van de volwassenen gebruikte 0,7% een sterke pijnstiller (ook) zonder recept in het laatste jaar en 0,2% in de laatste maand.

Voor informatie over verstrekkingen van medische opioïden door openbare apotheken zie § 5.2.3.

Gebruik van heroïne en sterke pijnstillers onder verschillende groepen in de bevolking

Het aantal gebruikers van heroïne en sterke pijnstillers in de steekproef is te klein om uitsplitsingen te maken naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid.

Landelijke cijfers

Landelijke cijfers over het gebruik van drugs worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen.

De hoofdbron voor drugsgebruik onder volwassenen (18+) is de Gezondheidsenquête (GE). Dit is een vragenlijst waarmee we gegevens verzamelen over hoeveel mensen drugs gebruiken. De vragenlijst wordt ieder jaar herhaald. Het gebruik van heroïne wordt sinds 2015 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE.

Verdiepende gegevens over drugsgebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte dieptestudie die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgevoerd. In deze vragenlijst worden ook de frequentie van gebruik en probleemgebruik, aankooplocaties, aan middelen gerelateerde gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag uitgevraagd.

De GE en LSM-A zijn twee losstaande onderzoeken. Beide onderzoeken zijn zoveel mogelijk vergelijkbaar opgezet. Maar er zijn wel verschillen tussen de twee onderzoeken, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen, steekproeftrekking en beloningen. Hierdoor kunnen sommige cijfers uit de GE verschillen van de cijfers uit de LSM-A. Lees daarover meer op deze pagina.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.