GHB
HomeGHB9.5 Gebruik: internationale vergelijking

9.5 Gebruik: internationale vergelijking

In het kort: GHB-gebruik komt relatief weinig voor in de algemene bevolking van Europa, Australië en de Verenigde Staten. Ook onder Europese scholieren is het gebruik van GHB laag.

Snel naar:

Er zijn maar weinig monitoringgegevens beschikbaar over het gebruik van GHB onder de algemene bevolking in andere landen dan Nederland. Het EMCDDA rapporteert niet systematisch over het gebruik van GHB​. Wel zijn enkele gegevens beschikbaar over Noorwegen en Polen ​[1]​. In de Verenigde Staten wordt het bevolkingsonderzoek naar drugsgebruik uitgevoerd door de Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) ​[2]​​​. In Australië is er het Australian Institute of Health and Welfare (AIHW) ​​​​​[3]​. De gegevens zijn gebaseerd op vragenlijsten die door de deelnemers zelfstandig zijn ingevuld.

Voor de bevolkingsonderzoeken geldt dat verschillen in peiljaar, meetmethoden en steekproeven een precieze vergelijking bemoeilijken. Ook kan het zijn dat in landen waar het stigma op drugsgebruik hoog is, respondenten minder geneigd zijn om eerlijk te antwoorden over hun drugsgebruik.

ESPAD (European School Project on Alcohol and other Drugs) is een internationale studie naar middelengebruik bij scholieren in het regulier onderwijs in de leeftijd van 15-16 jaar (www.espad.org). In elk land worden de gegevens verzameld met behulp van een standaardvragenlijst en volgens eenzelfde methode waardoor de resultaten van de deelnemende landen onderling goed vergelijkbaar zijn. Het onderzoek vindt sinds 1995 iedere vier jaar plaats, momenteel in ongeveer vijfendertig landen ​[7–11]​. Nederland neemt sinds 1999 deel aan ESPAD. De dataverzameling in Nederland vindt tegelijkertijd met het Peilstationsonderzoek scholieren plaats. De Verenigde Staten doen niet mee aan ESPAD maar voeren vergelijkbaar onderzoek uit. In 2019 werden voor het eerst gegevens afgerond op 1 decimaal gerapporteerd om met meer precisie uitspraken te kunnen doen. Voorgaande jaren werden de prevalentiecijfers afgrond op hele getallen. Bij het interpreteren van de trendgegevens dient hiermee rekening te worden gehouden.

Vragenlijstonderzoek

Noorwege, Polen, Nederland, Australië en de Verenigde Staten

  • In 2018 had in Noorwegen 0,3% van de bevolking van 16-64 jaar in het laatste jaar GHB gebruikt [1]. In Polen had 0,1% van de bevolking van 15-64 jaar in het laatste jaar GHB gebruikt ​[1]​. In Nederland had in 2023 van de bevolking van 18 jaar en ouder 0,3% GHB gebruikt in het afgelopen jaar.
  • In Australië steeg het ooitgebruik van GHB in de bevolking van 14 jaar en ouder van 0,5% in 2004 naar 1,0% in 2016 en in 2019 lag dit percentage ooitgebruik nog steeds op 1,0%. Het gebruik in het laatste jaar bleef in deze periode op 0,1% liggen. Tussen 2019 en 2022-2023 bleef het gebruik van GHB in Australië stabiel ​[3]​.
  • In 2022 had in de Verenigde Staten 0,7% van de volwassenen van 18 jaar en ouder ooit in het leven GHB gebruikt en had 0,1% in het laatste jaar GHB gebruikt ​[2]​.

Scholierenonderzoek in Europa

In de ESPAD-peilingen onder 15- en 16-jarige scholieren in Europa werd in 2015 en 2019 gevraagd naar het ooitgebruik van GHB. De cijfers uit dit Europese onderzoek zijn internationaal beter vergelijkbaar dan de cijfers uit onderzoeken onder de algemene bevolking ​[4,5]​.

  • Het gebruik van GHB onder scholieren was laag in 2019. Het (ongewogen) gemiddelde van het ooitgebruik lag in 2019 in 35 onderling vergelijkbare landen op 0,7%. In Nederland lag het ooitgebruik in 2019 met 0,8% rond het Europese gemiddelde. Het ooitgebruik lag met 2,2% het hoogst in Cyprus.
  • Ook in 2015 lag het Europese gemiddelde voor het percentage ooitgebruik op afgerond 1% en lag ook het percentage ooitgebruik in Nederland op afgerond 1% ​[4]​.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    EMCDDA. European Drug Report 2024: 11 Jun 2024 [Internet]. 2024. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/event/2024/06/launch-event-european-drug-report-2024_en
  2. 2.
    SAMHSA. 2022 NSDUH Detailed Tables: Publication Date: November 13, 2023 [Internet]. 2023. Available from: https://www.samhsa.gov/data/report/2022-nsduh-detailed-tables
  3. 3.
    AIHW. National Drug Strategy Household Survey 2022–2023: Use of illicit drugs: Last updated: 29 Feb 2024 [Internet]. 2024. Available from: https://www.aihw.gov.au/reports/illicit-use-of-drugs/national-drug-strategy-household-survey/contents/use-of-illicit-drugs
  4. 4.
    Kraus L, Leifman H, Vicente J. ESPAD Report 2015: Results from the European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs [Internet]. Luxembourg: Publications Office of the European Union; 2016. Available from: http://www.espad.org/sites/espad.org/files/ESPAD\_report\_2015.pdf
  5. 5.
    Molinaro S, Vicente J, Benedetti E, Cerrai S, Colasante E, Arpa S, et al. ESPAD report 2019: Results from the European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs. Luxembourg: Publications Office of the European Union; 2020.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.